Φοιτήτρια: Καλλιόπη Ράπτη
Επιβλέπων: Κλήμης Ασλανίδης, Επίκουρος Καθηγητής
Σχολή: Πολυτεχνείο Κρήτης
Ημερομηνία: Σεπτέμβριος 2021

Η εργασία αφορά εν γένει την ανάπλαση της ακτής που οριοθετείται από τις παραλίες Γέφυρα και Θέρμα στο νότιο άκρο του οικισμού Πόθια, στην Κάλυμνο. Πρόκειται για έναν συνήθη προορισμό για τους λουόμενους, λόγω της εύκολης πρόσβασής του από τον λιμένα και το κέντρο του νησιού. Στα κύρια χαρακτηριστικά της περιοχής συγκαταλέγονται η άρρηκτη σύνδεση με τον λόφο στα δυτικά και η συνεχής γραμμική πορεία ανάμεσα στον βράχο και τη θάλασσα. 

Αεροφωτογραφία της περιοχής μελέτης

Επί Ιταλοκρατίας γίνεται αντιληπτό πως στην περιοχή απαντώνται μεταλλικές ιαματικές πηγές και ξεκινάει μια προσπάθεια αξιοποίησής τους με τη δημιουργία λουτρικών εγκαταστάσεων, οι οποίες θα ολοκληρωθούν τη δεκαετία του 1950.

Το συγκρότημα των λουτρικών εγκαταστάσεων τη δεκαετία του ‘60

Οι λουτρικές εγκαταστάσεις σήμερα 

Η παρούσα μελέτη προτείνει μια σειρά ήπιων επεμβάσεων στο φυσικό αυτό περιβάλλον και κατόπιν την αποκατάσταση του αρχικού τμήματος των λουτρικών εγκαταστάσεων και την επέκτασή τους με στόχο τη στέγαση ενός σύγχρονου κέντρου ιαματικών λουτρών, απευθυνόμενο τόσο στον συμβατικό όσο και στον ιαματικό τουρισμό. Αρχικά, πραγματοποιήθηκε αποτύπωση ενός συνόλου οικοδομημάτων και ελαφρών κατασκευών που εντοπίζεται στην περιοχή. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τον χώρο υδρομάστευσης του νερού, έναν μικρό ιδιόκτητο ναό με κτήριο βοηθητικό αυτού, κατασκευές αντιστήριξης στο βραχώδες τοπίο, υπαίθριες κλίμακες και κατασκευές που εξυπηρετούν τη χρήση της εστίασης στις δυο παραλίες. Κατόπιν, η έρευνα εστιάζει στο κτήριο των ιαματικών λουτρών. Πρόκειται για έναν ενιαίο κτηριακό όγκο, ο οποίος κατασκευάστηκε σε τρεις επιμέρους φάσεις, ενώ στην ίδια θέση προϋπήρχαν λουτρικές εγκαταστάσεις της περιόδου της Ιταλοκρατίας (οι οποίες καθώς φαίνεται κατεδαφίστηκαν πλήρως με την κατασκευή του νέου κτηρίου). Στο κτηριολογικό πρόγραμμα του συγκροτήματος εντάσσονται δεκαέξι ιδιωτικά λουτρά και οκτώ υπνοδωμάτια. Οι κοινόχρηστοι χώροι περιορίζονται ως επί το πλείστον στους χώρους κίνησης, με εξαίρεση το βόρειο τμήμα, που μετατράπηκε σε χώρο εστίασης λίγα έτη μετά την κατασκευή του. Η κάλυψη του υφιστάμενου κτηρίου υπολογίζεται περί τα 430 τ.μ., ενώ η δόμηση στα 712 τ.μ.

Σκίτσα κεντρικής ιδέας 

Σχέδιο γενικής διάταξης

Στο πλαίσιο της πρότασης για την ανάδειξη της ευρύτερης περιοχής, επανασχεδιάζονται οι ελαφρές κατασκευές που εξυπηρετούν τους λουόμενους καθώς και ο μικρός ναός, δημιουργείται χώρος στάθμευσης και πεζοδρόμιο υπό τη μορφή προβόλου και οι απαραίτητοι χώροι υγιεινής και εστίασης. 

Ναός – Ανατολική όψη

Ναός - Κάτοψη

Ναός – Τομή Ε-Ε

Ειδικότερα για τις λουτρικές εγκαταστάσεις, επιλέχθηκε η αποκατάσταση μόνον της πρώτης φάσης του κτηρίου, η οποία χαρακτηρίζεται από ορισμένη συνθετική καθαρότητα με στοιχεία τυπολογικά και μορφολογικά, που δύνανται να ενταχθούν στον μοντερνισμό της δεκαετίας του ‘50 και πιο συγκεκριμένα στην αρχιτεκτονική των τουριστικών καταλυμάτων της εποχής στη νησιωτική Ελλάδα. 

Κάτοψη ισογείου λουτρικών εγκαταστάσεων

Κάτοψη ορόφου λουτρικών εγκαταστάσεων

Το υφιστάμενο τμήμα συμπληρώνει η προσθήκη, η οποία έρχεται να καλύψει τις ανάγκες ενός σύγχρονου κέντρου ιαματικού τουρισμού, με σύγχρονο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο, ενώ παράλληλα δεν επισκιάζει το υφιστάμενο και σχηματίζει μαζί του ένα σύνολο παρόμοιας κλίμακας με αυτής που συναντάμε σήμερα.

Τομή Α-Α

Τομή Γ-Γ

Ανατολική όψη

Νότια όψη

Βόρεια όψη

Το νέο συγκρότημα διαθέτει φυσικοθεραπευτήριο, ιδιωτικά και κοινόχρηστα λουτρά, χώρους περιποίησης και χαλάρωσης, χώρο εστίασης, τέσσερα προϋπάρχοντα δωμάτια, στα οποία προστίθενται ιδιωτικοί χώροι υγιεινής, καθώς και δυο νέα δωμάτια για Α.Μ.Ε.Α.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το κτηριολογικό πρόγραμμα των εγκαταστάσεων διαμορφώθηκε βάσει μιας «Ιαματικής διαδρομής» και μεθόδων που έχουν τις ρίζες τους στα πρώτα ρωμαϊκά λουτρά, καθώς και σε σχέση με τον προσανατολισμό του κτηρίου και τις μεταλλικές ιδιότητες του νερού που πηγάζει στην περιοχή. 

Διάγραμμα «Διαδρομής του νερού»

Ανατολική άποψη του συγκροτήματος

Η είσοδος στις λουτρικές εγκαταστάσεις

Βατό δώμα και στέγαστρο

Αποκατάσταση του τοξωτού προστώου και βοτσαλωτό δάπεδο 

Ημιυπαίθρια πισίνα με κρύο νερό για αποθεραπεία

Κοινόχρηστα ιαματικά λουτρά