Φοιτήτρια: Ιωάννα Παπαϊωάννου
Επιβλέπων: Δημήτρης Θωμόπουλος
Ημ. Παρουσίασης: 17/02/23
Σχολή: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Α.Π.Θ.

Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά τον σχεδιασμό ενός οινοποιείου στη λίμνη Βεγορίτιδα, στα όρια του οικισμού Αγίου Παντελεήμονα. 

Το νέο οινοποιείο εντάσσεται στο τοπικό δίκτυο οινοποιείων και κατ’ επέκταση στη ζώνη οινοποιείων Βορείου Ελλάδος. Ωστόσο, η μορφή του νέου οινοποιείου δεν επηρεάστηκε από την αρχιτεκτονική των τοπικών οινοποιείων, καθώς αυτά δεν αποτελούν ουσιαστικά παραδείγματα αρχιτεκτονικής, αλλά συνιστούν απλοϊκά κελύφη που στοχεύουν αποκλειστικά στην κάλυψη των βασικών λειτουργιών ενός οινοποιείου. Ακολουθούν δηλαδή τη λογική των περισσότερων ελληνικών οινοποιείων: δεν είναι ελκυστικά προς τον επισκέπτη. Η ευρύτερη περιοχή έχει αγροτικό χαρακτήρα, αλλά χαρακτηρίζεται και από το στοιχείο του τουρισμού, λόγω της γειτνίασής της με γνωστούς πόλους έλξης: οροσειρά Βόρα, Νυμφαίο, Πρέσπες κ.α. 

Το πεδίο σχεδιασμού βρίσκεται στα όρια δύο νομών: του νομού Πέλλας και του νομού Φλωρίνης. Επιπλέον, εντάσσεται σε ένα οροπέδιο που περιβάλλεται από σημαντικές οροσειρές (Βέρμιο, Βίτσι, Βόρας), οπότε έμμεσα αποτελεί όριο για αυτές τις οροσειρές. Όριο αποτελεί και για τις δύο γειτονικές λίμνες: το πεδίο σχεδιασμού ανήκει σε μια λεπτή λωρίδα ξηράς που χωρίζει τη λίμνη Βεγορίτιδα από τη λίμνη Πετρών. Η έννοια του ορίου, λοιπόν, σε συνδυασμό με το παρθένο φυσικό τοπίο που χαρακτηρίζει την περιοχή, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον σχεδιασμό του νέου οινοποιείου. Ενός οινοποιείου που δεν θα ανταγωνίζεται το τοπίο, αλλά θα συνυπάρχει αρμονικά με αυτό και θα αποτελεί παρατηρητήριο για τον επισκέπτη. 

Έτσι, το πεδίο σχεδιασμού αντιμετωπίστηκε σαν μια επιφάνεια, όπου ο νέος σχεδιασμός αποτελεί μια σχισμή σε αυτήν: το κτίριο ως όριο ανάμεσα στο εσωτερικό γήινο περιβάλλον και στο εξωτερικό τοπίο. Τελικά, προκύπτει μια μεταλλική στέγη που στέκεται πάνω από το φυσικό τοπίο. Το νέο οινοποιείο αναπαριστά γεωμετρικά το φυσικό τοπίο, με μια ροϊκότητα που ξεκινά από το εξωτερικό του κτιρίου και συνεχίζεται στο εσωτερικό. Το οινοποιείο αναπτύχθηκε γραμμικά, ώστε να ανταποκρίνεται στις προτιμώμενες γωνίες θέασης του τοπίου. 

Αναπτύχθηκε σε δύο κυρίως επίπεδα, ώστε να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της διαδικασίας της οινοποίησης, αλλά και να προσφέρει στον επισκέπτη πολλαπλά επίπεδα θέασης της λίμνης. Ειδικά το παρατηρητήριο που προστίθεται στο δεύτερο επίπεδο, προσφέρει τη δυνατότητα σφαιρικής θέασης του τοπίου. 

Το κτιριολογικό πρόγραμμα συμπληρώνουν οι ξενώνες και οι χώροι που είναι αφιερωμένοι στον επισκέπτη και στην προώθηση του οινοτουρισμού: καφέ/εστιατόριο, γωνίες οινογευσίας κλπ. Η εσωτερική διαρρύθμιση του κτιρίου ακολουθεί τη λιτότητα του εξωτερικού κελύφους. Η επιρροή του υγρού στοιχείου που χαρακτηρίζει το  φυσικό τοπίο οδήγησε στον διαχωρισμό των βασικών εσωτερικών λειτουργιών με καμπύλες, επιδιώκοντας εσωτερική ροϊκότητα. Καθοριστικός παράγοντας της εσωτερικής διαρρύθμισης είναι ο επισκέπτης και η συνεχής οπτική του επαφή τόσο με τη διαδικασία οινοποίησης όσο και με το τοπίο. Έτσι, λοιπόν, ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθεί όλα τα στάδια της οινοποίησης έχοντας στο οπτικό του φόντο το  φυσικό τοπίο, το οποίο αποτελεί τη μοναδική εσωτερική πολυτέλεια.

This diploma thesis concerns the design of a winery in Lake Vegoritida, on the border of the settlement of Agios Panteleimonas.

The new winery is part of the local network of wineries and of the winery zone of Northern Greece. However, the form of the new winery was not influenced by the architecture of the local wineries, as they are not interesting examples of architecture, they are just shells covering the basic functions of a winery. In other words, they follow the strategy of most Greek wineries: they are not attractive to the visitor. The wider area has a rural character, but is also characterized by the element of tourism, due to its proximity to well-known poles of attraction: mountain range Voras, Nymfaio, Prespes, etc. 

In addition, it is part of a plateau surrounded by important mountain ranges (Vermio, Vitsi, Voras), so indirectly it is a boundary for these mountain ranges. Also, it is boundary for both neighboring lakes: the design field belongs to a thin strip of land that separates Lake Vegoritida from Lake Petron. The concept of the boundary, in combination with the virgin natural landscape that characterizes the area, played a decisive role in the design of the new winery. A winery that will not compete with the landscape but will coexist harmoniously with it and will be an observatory for the visitor. 

Thus, the design field was treated as a surface, where the new design is a slit in it: the building as a boundary between the inner earth's environment and the outer landscape. Eventually, a metal roof emerges and stands above the natural landscape. The new winery geometrically represents the natural landscape with a flow that starts from the outside of the building and continues inside. The winery was developed linearly, in order to meet the preferred viewing angles of the landscape. 

It was developed on two main levels, in order to satisfy the requirements of the winemaking process, but also to offer the visitor multiple levels of viewing the lake. Especially, the observatory added to the second level, offers the possibility of a global view of the landscape. 

The building program is complemented by the guesthouses and spaces dedicated to the visitor and the promotion of wine tourism: café / restaurant, wine tasting corners, etc. The internal layout of the building follows the austerity of the outer shell. The influence of the liquid element characteristic of the natural landscape led to the separation of the basic internal functions with curves, pursuing internal flow.  The main interior design factor is the visitor and his unobstructed visual contact with both the winemaking process and the landscape, so, the visitor can watch all the stages of winemaking having in his visual background the natural landscape, which is the only inner luxury.