Διπλωματική Εργασία
Φοιτήτρια: Καπρούλια Χάϊδω
Τίτλος: Eπανενεργοποιήσεις: Μια αμφίβια εγκατάσταση στον κόλπο της Ελευσίνας
Επιβλέπων: Κοτιώνης Ζήσης
Ίδρυμα: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας / Τµήµα αρχιτεκτόνων µηχανικών
Ημερομηνία παρουσίασης: Ιούνιος 2018

Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη θάλασσα ως μία νέα τοπογραφία; Η διπλωματική αυτή εργασία, μέσα από τη διερεύνηση της τωρινής κατάστασης του κόλπου της Ελευσίνας, επιχειρεί, μέσα από υποθέσεις, αναιρέσεις και ενεργήματα, να επανενεργοποιήσει μέρος της συνολικής δραστηριότητας και της παραγωγικότητας του κόλπου, μέσα από την εγκατάσταση πολλαπλών δράσεων πάνω στη θάλασσα. Αυτές έχουν στόχο, τόσο να κάνουν τους κατοίκους να επιστρέψουν στο εδώ και πολλά χρόνια επιβαρυμένο θαλάσσιο οικόπεδο της περιοχής, όσο και να εκμεταλλευτούν τη θάλασσα προς όφελός τους, μέσα από εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής τροφής, ενέργειας και τουρισμού.

To αποτύπωμα που αφήνει η ανθρώπινη δραστηριότητα στη γη, έγινε ως επί το πλείστον εμφανές τον τελευταίο αιώνα. H αυγή της Ανθρωποκαίνου σηματοδοτεί το τέλος της Ολοκαίνου εποχής, καθιστώντας τον άνθρωπο έναν γεωλογικό παράγοντα. Τόσο η στεριά όσο και το θαλάσσιο περιβάλλον, έχουν επηρεαστεί έντονα από την ανθρώπινη παρέμβαση. Το υγρό στοιχείο είναι οικείο στον άνθρωπο πριν καν αυτός γεννηθεί, η απομάκρυνσή του όμως από τη φύση και τις ιδιαιτερότητές της έχει διαμορφώσει τον φόβο του απέναντι σε αυτό. Mία ανοίκεια θάλασσα, θα μπορούσε να θεωρηθεί και αυτή που εξετάζεται στη διπλωματική αυτή, δηλαδή ο ελευσινιακός κόλπος. Η βιομηχανική ζώνη που δημιουργήθηκε στο παράκτιο μέτωπο του κόλπου, αναπτύχθηκε άναρχα πάνω στις αρχαιότητες και δίπλα στην περιοχή κατοικίας. Η ρύπανση του περιβάλλοντος πήρε μεγάλες διαστάσεις δημιουργώντας παράλληλα την εικόνα μίας θάλασσας, που δεν δημιουργεί οικειότητα και συνεχώς γίνεται πεδίο διαμάχης αλλά και εναπόθεσης όλων αυτών, που η υπόλοιπη Αττική δεν θέλει να βλέπει.

Η διπλωματική αυτή, επιχειρεί πρώτον, να εντοπίσει προβληματικές καταστάσεις στον ελευσινιακό κόλπο, να προβεί σε μια σειρά υποθέσεων και αναιρέσεων των παραπάνω, καταλήγοντας έτσι σε ορισμένα ενεργήματα που οδήγησαν στο σχεδιαστικό κομμάτι.

Οι εντοπισμοί είναι: Tα πολλά ναυάγια στον κόλπο, τα παροπλισμένα πλοία, το κλειστό θαλάσσιο μέτωπο της πόλης της Ελευσίνας, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας σε πόλεις όπως η Ελευσίνα και ο Ασπρόπυργος, καθώς και η μόλυνση των υδάτων. Ενώ οι υποθέσεις και οι αναιρέσεις που αντιστοιχούν στους παραπάνω εντοπισμούς, είναι η ναυαγιοκατάδυση και οι τεχνητοί ύφαλοι, η δυνατότητα πρόσβασης και επισκεψιμότητας των παροπλισμένων πλοίων, η διασπορά της παραλίας, η μεταφορά δράσεων που θα πληγούν από την άνοδο της στάθμης στο νερό, οι πλωτές καλλιέργειες και τα πλωτά φωτοβολταϊκά. 

Σχεδιάστηκαν πλατφόρμες πάνω στη θάλασσα με τη λογική της μονάδας που πολλαπλασιάζεται, έτσι ώστε να έχουν μεταβλητή χρήση αλλά και να παραλαμβάνουν διαφορετικά τεχνητά εδάφη, ανάλογα με την εκάστοτε ανάγκη της περιοχής. Αυτές τοποθετούνται είτε σε σημεία στα οποία εντοπίζονται πολλών ειδών προβλήματα, σε μία προσπάθεια αναίρεσής τους, είτε σε σημεία ιστορικού, αρχιτεκτονικού και ναυτικού ενδιαφέροντος ή κοντά σε περιοχές στις οποίες εκτιμάται ότι θα πλημμυρίσουν εξ αιτίας της ανόδου της στάθμης της θάλασσας τα επόμενα χρόνια. Η συνολική προσέγγιση, εστιάζει στην όσο πιο άμεση επαφή του χρήστη με το νερό, κατά την παραμονή του στις κατασκευές, προκειμένου να έρθει αντιμέτωπος με την αίσθηση που απορρέει από την ισχυρή επιβολή του νερού, όταν αυτό περικυκλώνει μία αστική χρήση από όλες τις πλευρές και τη διαχωρίζει από τη στέρεη γη.