Φοιτήτρια: Γεωργία Ροζανή

Επιβλέπων Καθηγητής: Τζομπανάκης Αλέξιος

Πανεπιστήμιο: Πολυτεχνείο Κρήτης | Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Ακαδημαϊκό έτος: 2019/20

Αφετηρία για την παρούσα διπλωματική εργασία αποτέλεσε το πλέον εγκαταλελειμμένο κτίριο των Πρώην Δικαστικών Φυλακών στην οδό Γιαμπουδάκη στα Χανιά, ως ένας κενός και ανοίκειος χώρος. 

Λειτούργησε για πρώτη φορά το 1935 ως φυλακή πολιτικών αντιφρονούντων, ενώ, από το 2013 έως και σήμερα, οι εγκαταστάσεις των φυλακών έχουν μεταφερθεί και το παλαιό κτίριο παραμένει κλειστό.

Εικόνα 01. Ανάλυση περιοχής

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την έντονη θρησκευτική δραστηριότητα της περιοχής και την αρχαία Νεκρόπολη, η νέα χρήση που προτείνεται είναι αυτή ενός Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών.

Εικόνα 02. Χάρτες Χανίων

Έχοντας επιλέξει τη νέα χρήση του κτίσματος, στη συνέχεια μελετάται το σύνολο της πόλης των Χανίων και του ιστορικού της παλίμψηστου. Σε μια προσπάθεια να υποστηριχθεί η ανάγκη μίας τέτοιας χρήσης για το σύνολο της πόλης, αναζητώνται οι διάφορες θρησκείες, οι χώροι λατρείας και τα κοιμητήρια.

Η αποτέφρωση νεκρών στην Ελλάδα επετράπη το 2006, με νόμο ο οποίος προέβλεπε την καύση ημεδαπών ή αλλοδαπών, των οποίων οι θρησκείες το επέτρεπαν.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία, όμως, δεν δέχεται για τους πιστούς της την καύση.

Εικόνες 03. Ιδέα ισογείου

Ο βασικός κυβικός όγκος των φυλακών, ως το πλατωνικό στερεό που συμβολίζει τη γη, επιστρέφει σε αυτήν.

Ο δευτερεύων κύβος υποδηλώνει την απουσία, με την ακμή του να πιέζει το έδαφος. Το κενό περιεχόμενο του κύβου απελευθερώνεται από αυτόν δημιουργώντας μία ουλή στο έδαφος, η οποία συνδέει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, το κρεματόριο με τον αρχαιολογικό.

Εικόνα 04. Εξέλιξη κάτοψης

Η διάταξη των χώρων γίνεται με κέντρο του σχεδιασμού το βασικό αίθριο, γύρω από το οποίο χωροθετούνται οι υπόλοιπες χρήσεις.

Τα ανοίγματα της οροφής, που «κοιτάζουν» όλα προς την εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, αποδομούν τον συμπαγή κατά τα άλλα όγκο. Η διάταξή τους προέρχεται από το φέρετρο, στο οποίο εγγράφεται το σύμβολο της χριστιανικής πίστης, ο σταυρός. Ο σταυρός, όμως, αποδομείται, σε παραλληλισμό της αποσύνθεσης του ανθρωπίνου σώματος κατά την ταφή.

Εικόνα 05. Γενική κάτοψη

Εικόνα 06. Κάτοψη ισογείου

Εξαγνισμένοι από τη φωτιά, οι μόνιμοι «κάτοικοι» μεταφέρονται στους πλευρικούς αναλημματικούς «κατοικημένους» τοίχους. Το υδάτινο στοιχείο στο δάπεδο, σε άμεση επαφή με τα τοιχία, διαχωρίζει τους ζώντες από τους νεκρούς.

O αρχαιολογικός χώρος λειτουργεί ως ένα επίγειο μουσείο με τις θαμμένες στο έδαφος προθήκες.

Εικόνα 07. Τομές

Εικόνα 08. Όψεις

Εικόνα 09. Διαγράμματα κινήσεων

Εικόνα 10. Εσωτερικές λήψεις

Εικόνα 11. Εξωτερικές λήψεις

Η φύτευση που επιλέχθηκε είναι εναρμονισμένη με τις ισχύουσες κλιματολογικές συνθήκες και το θέμα του σχεδιασμού. Τα δέντρα και τα φυτά που επιλέγονται συμβολίζουν τον θάνατο ή την απώλεια.

Εικόνα 12. Λεπτομέρειες

Εικόνα 13. Αφαιρετικές απεικονίσεις περιοχής μελέτης

Εικόνα 14. Βιωματική πορεία

ἐξ ὧν δὲ ἡ γένεσίς ἐστι τοῖς οὖσι, καὶ τὴν φθορὰν εἰς ταῦτα γίνεσθαι κατὰ τὸ χρεών· διδόναι γὰρ αὐτὰ δίκην καὶ τίσιν αλλήλοις τῆς δικίας κατὰ τὴν τοῦ χρόνου τάξιν...

Οτιδήποτε γεννάται, θα πρέπει να επιστρέψει εκεί από όπου προήλθε. Το άπειρο δεν είναι ούτε η αρχή ούτε το τέλος, αλλά η αέναη μεταβολή τους.

Ο πλάνης εκτελεί μία ροϊκή «βιωματική» πορεία, με το τέλος να έρχεται να ταυτίζεται με την αρχή.

Η συνεχής διασταύρωση των κινήσεων ενισχύει την έννοια του απείρου, με την Άτροπο, τη γηραιότερη από τις Τρεις Μοίρες, να κόβει το νήμα της ζωής.