ΕΓΓΡΑΨΟΥ

για να λαμβάνεις τα νέα του Archetype στο email σου!

 Πατώντας 'Subscribe' συμφωνείς με την Πολιτική Απορρήτου

Ευχαριστούμε για την εγγραφή σας!
Ύψη κτιρίων και αισθητική του άστεως

Ύψη κτιρίων και αισθητική του άστεως

Ανδρέας Γιακουμακάτος - 22/04/2024 ΚΡΙΤΙΚΗ

Αγνώστου λαϊκού ζωγράφου, Ο ατμοκίνητος σιδηρόδρομος Αθηνών-Πειραιώς, με το αττικό αστικό ανάγλυφο του τέλους της δεκαετίας του 1860 (από τον τόμο Αθήναι 1650-1870 του Ι. Μελετόπουλου, έκδοση Τράπεζας Πίστεως, 1979). 


Η Αθήνα είναι μια πόλη της Ευρώπης, δεν είναι πόλη αμερικανική ή της νοτιοανατολικής Ασίας. Είναι μια πόλη με ιδιαίτερο και ποικιλόμορφο τοπιογραφικό ανάγλυφο και με δεδομένα πολεοδομικά χαρακτηριστικά. Επίσης, είναι μια πόλη με ένα υψηλό μνημείο στη μέση, την Ακρόπολη. Και βέβαια, το ζήτημα δεν είναι μόνο πώς φαίνεται η Ακρόπολη από την πόλη αλλά και πώς φαίνεται η πόλη από την Ακρόπολη. Κάναμε απλώς το λάθος, πριν δύο αιώνες, να τοποθετήσουμε τη νέα πρωτεύουσα πάνω στην αρχαία πόλη. 

Αυτά είναι τα δεδομένα. Είναι γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές πόλεις τα τελευταία 100 χρόνια έχουν αντισταθεί μάλλον σθεναρά στην ιδέα της κατακόρυφης πόλης, για λόγους πολιτισμικής μνήμης και κουλτούρας του άστεως, αλλά όχι μόνο. Τα υψηλά κτίρια απαιτούν τον κατάλληλο πολεοδομικό ιστό για να τα ενσωματώσει, διαφορετικά η ιστορική πόλη γίνεται υποδοχέας βίαιων επεμβάσεων: παράδειγμα οι λειτουργικές υποδομές και τα υψηλά κτίρια μιας μητρόπολης όπως το Τόκιο, όπου μεταξύ άλλων εξαφανίστηκαν όχι μόνο οι ιστορικοί συνοικισμοί αλλά και τα στοιχεία του φυσικού τοπίου και υγρού δικτύου της προμοντέρνας πόλης. Στους αντίποδες βρίσκονται πόλεις όπως η συμπαγής Βαρκελώνη, όπου τα κτίρια, σε δρόμους σαφώς φαρδύτερους από της Αθήνας, δεν ξεπερνούν συνολικά τους 6/8 ορόφους. Η πρωτεύουσα της Καταλονίας εμφανίζει εικόνα ενός αρμονικού αστικού «υψιπέδου» με φροντισμένη την πέμπτη όψη (τα δώματα δηλαδή των κτιρίων) και θα ήταν υπέροχο αν κάτι αντίστοιχο μπορούσε να συμβεί και στην Αθήνα.

Κάθε πόλη έχει τα δικά της χαρακτηριστικά αστικού αναγλύφου. Η Βαρκελώνη είναι επίπεδη, και οι λιγοστές εξαιρέσεις υψηλών κτιρίων προσδίδουν ποικιλία και μετατρέπονται σε τοπόσημα, είτε πρόκειται για τη Σαγράδα Φαμίλια είτε για τον πύργο της εταιρείας ύδρευσης του Ζαν Νουβέλ. Η Αθήνα –όπως και η Ρώμη– παρουσιάζει ένα εξαιρετικά ποικιλόμορφο αστικό ανάγλυφο με υψομετρικές διαφορές, κάτι που εξασφαλίζει κιόλας επαρκή θέα από πολλές περιοχές του λεκανοπεδίου και δικαιολογεί ακόμα λιγότερο την ανέγερση υψηλών (υψηλότερων) κτιρίων. Τα υψηλά κτίρια δεν μπορούν να αποτελούν μεμονωμένα αστικά επεισόδια σε έναν πυκνοδομημένο και ως εκ τούτου ακατάλληλο αστικό ιστό αλλά πρέπει να συμβάλλουν σε μια αστική αναγέννηση, να χωροθετούνται δηλαδή σε ευρύχωρα περιβάλλοντα και να εμπλουτίζουν τη χρήση και τις λειτουργίες του δημόσιου χώρου. Τα υψηλά κτίρια μπορούν να χωροθετηθούν προγραμματικά και στην Αθήνα-πολυκεντρική μητρόπολη (όπως πχ. στο Μιλάνο), μακριά όμως από τα ιστορικά μνημεία και με συνολική αντίληψη της αισθητικής του αστικού αναγλύφου.

Η σημερινή Αθήνα παρουσιάζει, καλώς ή κακώς, μια μορφική ενότητα. Η αποσπασματική τοποθέτηση υψηλότερων κτιρίων θα προκαλούσε έναν εξαιρετικά βλαπτικό οικοδομικό ανταγωνισμό δίχως όρια. Η πυκνότητα της πόλης, η στενότητα των δρόμων, η πάντα εντατική χρήση του αυτοκινήτου, η απουσία δημόσιων ωφέλιμων χώρων και γενικότερα πράσινου περιβάλλοντος, καθώς και η γενική υποβάθμιση της ποιότητας ζωής που προκύπτει από όλα τα παραπάνω, καθιστούν αναίτια οποιαδήποτε συζήτηση για την αύξηση του ύψους των κτιρίων. Η αύξηση αυτή είναι βλαπτική τόσο για το άμεσο οικιστικό περιβάλλον όσο και για την ευρύτερη λειτουργία και βιωσιμότητα της πόλης. Ωφελεί μόνο τον ιδιώτη επενδυτή, και σε αυτή την κουλτούρα του ιδιωτικού θα πρέπει κάποτε να μπει ένα τέλος.

 

Δημοσεύτηκε με τίτλο «Η αισθητική του άστεως» στην εφημερίδα Το Βήμα, 14 Απριλίου 2024.


PRODUCT CATALOGUE

ELTOP Διαχωριστικά WC CUBICALS

ELTOP

Eltop Μεταλλικές Φορμάικες Homapal

ELTOP

Eltop Facades Προσόψεις κτιρίων

ELTOP

Magnicool Mattress

Magniflex Hellas

Kedry Skylife

DESIGN PERGOLA

Υαλοσανίδα GLASROC X

SAINT GOBAIN

Ηχομονωτικό σύστημα αποχέτευσης Skolan Safe από πολυπροπυλένιο

CARAMONDANI HELLAS

Σχισμές αποστράγγισης ομβρίων και κανάλια HDPE

CARAMONDANI HELLAS

HAGODECK Kαλύμματα φρεατίων με επιλογή τελικής επιφάνειας

CARAMONDANI HELLAS
ALL PRODUCTS

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Θρησκευτικοί χώροι ως σημεία αρχιτεκτονικής αναφοράς

Ηρώ Καραβία - 04/12/2024

Τα ξενοδοχειακά projects που ξεχώρισαν στα 100% Hotel Design Awards 2024 και τα highlights της εντυπωσιακής Τελετής Απονομής

Archetype team - 03/12/2024

Συμμετοχή στον «Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Ιδεών για την Ανάπλαση του Κοινόχρηστου Χώρου και της Ευρύτερης Περιοχής του Νέου Σταθμού Μετρό Κολωνάκι»

Archetype team - 02/12/2024

ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΕΥΧΟΣ

Οctober Issue | 2024
ΟΛΑ ΤΑ ΤΕΥΧΗ
SUBSCRIBE

ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΟΥ ΣΤΟ ARCHETYPE

Μπορείς να καταχωρήσεις το έργο σου με έναν από τους τρεις παρακάτω τρόπους:

Μέσα από το προφίλ του αρχιτεκτονικού σου γραφείου στο archetype.gr Συνδέσου Εδώ
Αν δεν έχεις ήδη λογαριασμό, μπορείς να δημιουργήσεις το προφίλ του αρχιτεκτονικού σου γραφείου Εγγράψου Εδώ
Εναλλακτικά, μπορείς να μας στείλεις πληροφορίες και φωτογραφίες για το έργο σου στο info @ archetype.gr Στείλε Πληροφορίες