Φοιτήτριες: Μαυρογιάννη Μαριάννα, Σισκάκη Ευαγγελία
Επιβλέπων Καθηγητής: Τζομπανάκης Αλέξιος
Ημερομηνία: Απρίλιος 2022
Σχολή: Πολυτεχνείο Κρήτης, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Η διπλωματική εργασία πραγματεύεται τη δημιουργία συρραφών μνήμης μέσω μιας διαδρομής, «πατώντας» στα ίχνη που έχει χαράξει η ιστορία πάνω στο τοπίο της Ελούντας.

Κύρια χαρακτηριστικά ο τουρισμός, το φυσικό τοπίο και το ιστορικό της ενδιαφέρον. Χρονολογία σταθμό αποτελεί το 1970, όταν η οικονομία αρχίζει να στηρίζεται όλο και περισσότερο στην ανάπτυξη του τριτογενούς τομέα (τουρισμός) έναντι του πρωτογενούς (γεωργία, βιοτεχνία).

Η συνύπαρξη του βράχου, στοιχείων της ακτογραμμής και ιστορικών ιχνών, συνθέτει έναν τόπο πλούσιο σε αντιθετικά τοπία, γεγονός εύκολα αντιληπτό στον επισκέπτη που θα διασχίσει τον οικισμό προς τη νήσο της Κολοκύθας.

Στην περιοχή μελέτης αναγνωρίζουμε 3 βασικούς τοπιακούς χαρακτήρες - ενότητες: 1. Το οικιστικό τοπίο (οικισμός και παραλιακό μέτωπο), 2. Το πολιτιστικό τοπίο (αλυκές, αλαταποθήκες, ανεμόμυλοι, Βασιλική) και 3. Το φυσικό τοπίο (νήσος Κολοκύθας).

Προκειμένου να ενώσουμε τα παραπάνω, δημιουργούμε μια πολιτιστική διαδρομή που «πατάει» πάνω στα ίχνη της ιστορίας του τόπου. Οι παράκτιες διαμορφώσεις της οικιστικής ενότητας συνδιαλέγονται με τον υπαίθριο χώρο των αλυκών και της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, ο οποίος μετατρέπεται σε υπόσκαφο μουσείο και ερευνητικό κέντρο. Εκεί ο επισκέπτης συναντά συγκεντρωμένα ό,τι έχει «αναγνώσει» προηγουμένως στο τοπίο.

1. Οικιστικό τοπίο: Δημιουργία στάσεων, περασμάτων, αναγνώσεων ακτογραμμής, χώρων πρασίνου.

Στοχεύουμε στη σύνδεση των διαφορετικών χωρικών ποιοτήτων που αναγνωρίζουμε στο παραλιακό μέτωπο.

2. Πολιτιστικό τοπίο: Υπαίθριο ανοιχτό μουσείο.

Χωρίζουμε την ενότητα σε υποενότητες.

Στην πρώτη ανήκουν οι αλυκές και ο περιβάλλων χώρος τους. Με τη δημιουργία ενός δικτύου deck, στοχεύουμε σε μια πιο βιωματική προσέγγιση των ιστορικών ευρημάτων (αλυκές, αλαταποθήκες, αρχαία Ολούς).

Ως δεύτερη υποενότητα σχεδιάζεται η περιοχή της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής. Η πορεία περνά μέσα από ένα νέο μέτωπο (με χρήσεις info point, wc, συνεταιριστικό κέντρο), που αποτελεί αρχή για την ανάβαση στο αρχαιολογικό μουσείο - ερευνητικό κέντρο. 

3. Πολιτιστικό τοπίο: Δαμορφώσεις στο ευρύτερο τοπίο της Κολοκύθας και το ιστορικό μουσείο - ερευνητικό κέντρο.

Επαναπροσδιορισμός των περιπατητικών διαδρομών στη νήσο της Κολοκύθας, και διαμόρφωση χώρων στάσης και παρατήρησης του κόλπου Μιραμπέλλου και Ελούντας. 

Όσον αφορά τη σύνθεση του ιστορικού μουσείου - ερευνητικού κέντρου, με εργαλεία τo φυσικό στοιχείο του βράχου, το δίπολο φως/σκιά, τη φύτευση και τις υλικότητες, δημιουργούμε μια σύνθεση συρραφών πάνω σε ένα νέο πλήρες, μεταξύ των οποίων παρεμβάλλεται το φυσικό. 

Αφετηρία της υπόγειας διαδρομής αποτελεί το φουαγιέ και ακολουθούν τα “δωμάτια μνήμης”, στα οποία η εναλλαγή των χώρων γίνεται αντιληπτή μέσω των διαφορετικών χαρακτηριστικών υφών του μπετόν. Η σύνθεση βασίζεται στην ύπαρξη δύο ειδών χωρικών ποιοτήτων. Τα εκθέματα, τα ευρήματα και οι μακέτες τοποθετούνται σε χώρους καθαρούς, φανερούς, ανοιχτούς, ενώ παράλληλα υπάρχει ένα δεύτερο μέρος, πιο σκοτεινό και πλήρες, που παραλαμβάνει βοηθητικό υλικό όπως προβολές ή installation. Η πορεία καταλήγει σε χώρο εκτόνωσης, ο οποίος φιλοξενεί παράλληλα την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Εκεί βρίσκεται η κατακόρυφη κίνηση προς το ερευνητικό κέντρο και η έξοδος στον περιβάλλοντα χώρο.

Το ερευνητικό κέντρο λειτουργεί σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο περιλαμβάνονται όλες οι λειτουργίες για το πλύσιμο, την καταγραφή, την ταξινόμηση και αποθήκευση των ευρημάτων, και στο δεύτερο επίπεδο βρίσκονται βιβλιοθήκη, γραφεία και βοηθητικοί χώροι. 

Παράλληλα, εξελίσσεται η υπέργεια διαδρομή. Μια συνεχής πορεία με στάσεις και χώρους πρασίνου, που διαμορφώνονται από τα ίχνη της κάτοψης του μουσείου.

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την εργασία εδώ, καθώς και να δείτε το σχετικό βίντεο.

Title: Walking through the memory of Elounda’s landscape
Students: Marianna Mavrogianni, Evangelia Siskaki
Supervisor: Tzobanakis Alexios Subject: Diploma Thesis
Date: April 2022
School: Technical University of Crete

Our diploma thesis aims at the synthesis of memory “splices” across a cultural walk path, based on the existing historical prints found on Elounda’s landscape.

Tourism, nature and history have been the main interests of the region under study. A landmark year is 1970 when economic growth shifts towards tourism rather than agriculture and farming. (1), (2)

The co-existence of the rocky terrain, the touristic coastline and historical prints creates a place rich in opposed landscapes. (3)

We have detected 3 main landscape characters: 1. Residential landscape (Elounda village, coastline), 2. Cultural landscape (saltpans, salt barns, windmills, early Christian basilica of Kolokytha) and 3. The natural landscape (Kolokytha island).

In order to connect the aforementioned landscapes, we have created a cultural path based on the history of the land. Coastal acupuncture works together with interventions around the saltpans and lead towards the museum/ archaeological research center. There the visitor can find all the elements that had been previously observed. (4)

1. Residential landscape: Seating areas, walking paths, coastline design, green spaces.

The main purpose is to achieve an interaction of all the different spatial qualities that exist along the coastline. (5)

2. Cultural landscape: Open-space museum.

We divide this section into two sub-sections.

The first one consists of the salt pants and all the architectural elements around them. In order to ensure an experiential approach of the space, we have created a network of wooden decks that connect all the elements (salt pants, storage rooms, underwater ancient Olous). (6)

The second section includes the area around the early Christian Basilica of Kolokytha. The cultural path passes through a new “gate” comprising of an information desk, public toilets and a cooperative center. Through this, the visitor is led to the entrance of an underground historical museum. (7)

3. Natural landscape: Design in the wider area of Kolokytha Island and the historical museum-research center.

We have redefined the walking routes around Kolokytha island, and designed seating areas ideal for observing the Mirabello and Elounda bays. (8)

As far as the archaeological research center is concerned, we have tried to create a synthesis of “splices” on a new solid element, divided by the natural element. Tools of this synthesis are the existing geology, hard light/shadow, local vegetation and materials. (9)

The museum starts with a foyer which leads to four separate rooms acting as “rooms of memory”. The visitor can recognize the different functions of the spaces due to the different textures of the concrete used. The whole synthesis is based on the coexistence of two contradictory spatial qualities. The main collection, where findings and models are exhibited in open clean spaces, whereas installations and projections are found in dark solid rooms. The museum ends with a gathering place and a multi-level connection shaped in a vertical fashion, between the entrance of the archaeological research center and the open amphitheater.

The archaeological research center functions in two levels. The first one is related to the washing, listing, classification and storage of the research findings. In the second level there is a library, offices and auxiliary space for the center. (10), (11)

In parallel, an over ground walk path with green spaces and seating spots leads to the open amphitheater. The design of this walk path is based on the prints that the plan of the underground museum has left on the landscape. (12), (13), (14), (15)