Διπλωματική Εργασία

Τίτλος: Θηρασία | τρεις εγγραφές στο τοπίο
Φοιτήτρια: Μαρίνα Φιλιπποπούλου
Επιβλέπων: Α. Σπανομαρίδης
Τμήμα: Αρχιτεκτόνων Μηχανικών | Πανεπιστήμιο Πατρών
Ακαδημαϊκό έτος: 2017/-18

Το θέμα της διπλωματικής πραγματεύεται την κατοίκηση, ορισμένη ως διαλεκτική του εδάφους και τοποθετείται χωρικά στη Θηρασία. Πρόκειται για ένα μικρό νησί στο νότιο Αιγαίο, όπου μαζί με τη Θήρα, το Ασπρονήσι, την Παλαιά και τη Νέα Καμμένη, συμπληρώνει το νησιωτικό σύμπλεγμα μίας άλλοτε ενιαίας στρόγγυλης νήσου, με το όνομα Καλλίστη. Σύμφωνα με τον μύθο, η Καλλίστη αναδύεται γεννώμενη από έναν σβώλο χώμα, που πέταξε στη θάλασσα ο Αργοναύτης Ευφήμιος. 

Η σημασία του χώματος εμφανίζεται καθοριστική στην πορεία της Θηρασίας, ενός εκ των πέντε νησιωτικών θραυσμάτων του συμπλέγματος της Καλλίστης. Η ιστορία της συγκεκριμένης νήσου λανθάνει εγχάρακτη στο χώμα της. Μία μνήμη αρχαία που τώρα έρχεται στο φως με την εν εξελίξει ανασκαφική δραστηριότητα (αρχαιολογία), η διαχρονική πραγματικότητα της γης που τρέφει τον άνθρωπο (καλλιέργεια) και ένα πρόσφατο βιομηχανικό παρελθόν που βρίσκεται σε εγκατάλειψη (ορυχείο), απαντώνται ως οι κύριες συνιστώσες της ιστορίας του νησιού. Το ίδιο το χώμα διηγείται το χρονικό του τόπου και η σύνθεση που προτείνεται, ευελπιστεί να πλαισιώσει τις επί μέρους θραυσματικές αφηγήσεις, σε μία ολιστική ανάγνωση της χωμάτινης αυτής ιστορίας.

Η τρισκελής παρέμβαση, λοιπόν, συνδέεται αντιστοίχως, με τρεις τυπολογίες κατοίκησης που συναντώνται στη Θηρασία. Αρχικά, η εξέλιξη του περίκλειστου, οχυρού οικισμού, που σταδιακά αναπτύσσεται με κτίσματα σε παράθεση κατά μήκος της καλδέρας, αποτελεί την αναφορά για μία γραμμική σύνθεση, που προτείνεται να στεγάσει χώρο έκθεσης των αρχαιολογικών ευρημάτων, εργαστήρια και ξενώνα. Εν συνεχεία, ο ληνός, που αποτελεί επικουρικό οίκημα του αγροτικού βίου, θα αποτελέσει τη μονάδα που θα οργανώσει τον άμετρο τόπο σε καλλιέργεια, σε κάνναβο. Τέλος, η φοντάνα, επιφάνεια με ελαφρά κλίση, συλλέκτης βρόχινου νερού στο άνυδρο τοπίο, ένα νέο έδαφος στο οποίο συμβαίνει η σκληρή ρέμβη της πέτρας και της θάλασσας.

Τα επί μέρους κομμάτια της σύνθεσης, συνδέει στον κάθετο άξονα, ένα δίκτυο μονοπατιών σχεδιασμένο σε συμφωνία με τον αρχαιολογικό κάνναβο της έρευνας επιφανείας και στον οριζόντιο, μία αρχαία, εγχάρακτη στην τοπογραφία, ατραπός. Το σύνολο της σύνθεσης, σκοπό έχει να εμφανίσει τον κύκλο του συμπλέγματος, που κάποτε ήταν ένα κομματάκι χώμα.