1. Σκοπός και Αντικείμενο του Διαγωνισμού 

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και η Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών διοργανώνουν ανοιχτό φοιτητικό αρχιτεκτονικό και εικαστικό διαγωνισμό ιδεών για τη διαμόρφωση της περιοχής της εισόδου και του προαυλίου του κτιριακού συγκροτήματος του ΕΜΠ και της ΑΣΚΤ επί της οδού Πατησίων.

Για πολλές δεκαετίες οι πόρτες του ΕΜΠ από την οδό Πατησίων παρέμεναν κλειστές, αποκλείοντας την είσοδο από το σημείο όπου αρχικά προβλεπόταν να γίνεται η κύρια πρόσβαση στο συγκρότημα. 

Εδώ και λίγο καιρό, η διοίκηση των δυο ιδρυμάτων έχει επιχειρήσει να ανοίξει τη ‘φυσική’ αυτή πρόσβαση. Το άνοιγμα αυτό αποτελεί ένα κυριολεκτικό άνοιγμα της πόρτας επί της οδού Πατησίων, αλλά και ένα μεταφορικό άνοιγμα προς την ευρύτερη ελληνική κοινωνία.

Στο όλο εγχείρημα της συγκρότησης αυτού του διαγωνισμού συνέβαλε σημαντικά η ομάδα ‘Ανοιχτού Δικτύου / 50 Χρόνια Πολυτεχνείο’ που συγκροτήθηκε με αφορμή την 50ή επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου τον Νοέμβρη του 1973, από ανθρώπους που συμμετείχαν στα γεγονότα. Ιδιαίτερα σημαντικές ήταν οι προτάσεις τους και οι ιδέες τους για την ενίσχυση της μνήμης και την επιστημονική τεκμηρίωση των ιστορικών γεγονότων.

Επισημαίνεται ότι η κεντρική πύλη της εισόδου θα παραμείνει κλειστή, για λόγους σεβασμού της μνήμης των γεγονότων της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Θα ανοίξουν όμως οι δυο πλευρικές πύλες που επιτρέπουν την άμεση πρόσβαση από και προς την οδό Πατησίων.

2. Περιοχή Μελέτης

Η περιοχή μελέτης αφορά την περιοχή ανάμεσα στα δυο κτίρια που έχουν πρόσωπο στην οδό Πατησίων και στεγάζουν τη Σχολή Καλών Τεχνών (αριστερά) και την Πρυτανεία (δεξιά).

Τα δυο αυτά κτίρια είναι μέρος ενός ενιαίου και συνεκτικού συγκροτήματος που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Λύσανδρο Καυταντζόγλου.1 Ανεγέρθηκαν μεταξύ των ετών (1862-1876), μαζί με το κεντρικό κτίριο της Αρχιτεκτονικής Σχολής (κτίριο Αβέρωφ).2 Το συγκρότημα αποτελεί κληροδότημα των ομογενών Νικολάου Στουρνάρη, Μιχαήλ και Ελένης Τοσίτσα, και του Γεωργίου Αβέρωφ. Στον 20ό αιώνα, το συγκρότημα του ΕΜΠ συνέχισε να αναπτύσσεται προς τα ανατολικά με τα κτίρια Γκίνη (1930-35), Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας (1950-57).

Μέσα στην περιοχή αυτή υπάρχουν έξι διακριτά σημεία ειδικού ενδιαφέροντος για τα οποία οι συμμετέχοντες καλούνται να προτείνουν τον σχεδιασμό της χωροθέτησης, συνύπαρξης και πιθανής συσχέτισης μεταξύ τους. Τα σημεία αυτά αφορούν το φυλάκιο εισόδου, την ιστορική πόρτα, το γλυπτό κεφαλής, τη στήλη πεσόντων φοιτητών Κατοχής, μια νέα αναγραφή των νεκρών της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, και τον χώρο έκθεση στο κτίριο της Πρυτανείας.

Το ζητούμενο του διαγωνισμού είναι η σύνθεση των επιμέρους αυτών χωρικών και νοηματικών ενοτήτων σε ένα, όσο το δυνατόν ενιαίο και συνεκτικό σύνολο. Ο σχεδιασμός θα πρέπει να λάβει υπόψιν ότι το συγκρότημα των κτιρίων και του υπαίθριου χώρου είναι κηρυγμένα μνημεία.

3. Προϋποθέσεις και Όροι Συμμετοχής στον Διαγωνισμό

Στον διαγωνισμό μπορούν να λάβουν μέρος φοιτητές όλων των σχολών Αρχιτεκτονικής και Καλών Τεχνών της Ελλάδας και της Κύπρου. Οι συμμετέχοντες ενθαρρύνονται ιδιαίτερα να δημιουργήσουν κοινές ομάδες που θα αποτελούνται από φοιτητές και των δυο σχολών, προκειμένου να απαντήσουν στα διεπιστημονικά ζητήματα του τίθενται από το διαγωνισμό, με όσο το δυνατόν πληρέστερο τρόπο. Οι συμμετέχοντες πρέπει να έχουν τη φοιτητική ιδιότητα μέχρι την ημερομηνία της παράδοσης των εργασιών. Σε περίπτωση ομάδας πρέπει όλα τα μέλη της να πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις.

Στον διαγωνισμό δεν μπορεί να λάβει μέρος οποιοδήποτε πρόσωπο που συνδέεται με τα μέλη της επιτροπής σύνταξης του διαγωνισμού, καθώς και της κριτικής επιτροπής, είτε επαγγελματικώς είτε έχοντας συγγένεια πρώτου βαθμού.

Όσοι ενδιαφέρονται να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό, μπορούν να εγγραφούν, έως τις 5 Μαρτίου 2025, στέλνοντας email στη διεύθυνση competition_patision@arch.ntua.gr, αναφέροντας στον τίτλο μόνο την λέξη ‘Εγγραφή’, έτσι ώστε να μπορεί να υπάρχει άμεση επικοινωνία μαζί τους.

4. Ερωτήματα για Συμπληρωματικές Πληροφορίες

Οι συμμετέχοντες μπορούν να υποβάλλουν ερωτήματα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στη διεύθυνση competition_patision@arch.ntua.gr, έως τις 5 Μαρτίου 2025. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα θα κοινοποιηθούν σε όλους τους Συμμετέχοντες μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στις 10 Μαρτίου 2025.

5. Παραδοτέα

▪ Έως τρεις τυπωμένες πινακίδες Α1, κατακόρυφου προσανατολισμού, στερεωμένες σε σταθερό χαρτόνι. Οι πινακίδες θα πρέπει να περιέχουν κατ’ ελάχιστον:
o Τοπογραφικό της περιοχής επέμβασης όπου θα φαίνονται και τα έξι σημεία παρέμβασης, καθώς και ο τρόπος συσχέτισής τους, σε κλίμακα 1:150.
o Σχέδια του φυλακίου (κατόψεις, τομές και όψεις) σε κλίμακα 1:20.
o Αξονομετρικές και προοπτικές απεικονίσεις των χώρων επέμβασης με τρόπο που να εξηγούν την πρόταση.

▪ Τεύχος μεγέθους Α3, έως 10 σελίδες, που θα περιέχει αναλυτικό κείμενο με το σκεπτικό της πρότασης, διαγράμματα της ιδέας, καθώς και απεικονίσεις της πρότασης.

▪ Ένα φάκελο στον οποίο θα υπάρχει USB stick με ψηφιακά αρχεία της πρότασης. Στο USB θα πρέπει να υπάρχουν τέσσερεις φάκελοι. 1. ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ: Θα περιέχει τις πινακίδες σε μορφή jpg. 2. ΤΕΥΧΟΣ Το ψηφιακό τεύχος σε μορφή pdf. 3. ΣΧΕΔΙΑ: Θα περιέχει τα σχέδια σε μορφή jpg. 4. ΕΙΚΟΝΕΣ: Θα περιέχει μεμονωμένες εικόνες επιλογής των συμμετεχόντων που έχουν χρησιμοποιηθεί στις πινακίδες και στο τεύχος σε μορφή jpg. Όλα τα αρχεία θα πρέπει να έχουν συμπιεστεί ώστε κανένα να μην ξεπερνά τα 20MB.

▪ Έναν κλειστό/σφραγισμένο φάκελο μέσα στον οποίο θα υπάρχει ένα χαρτί Α4 με τα ονόματα τηλέφωνα και ηλεκτρονικές διευθύνσεις των διαγωνιζομένων όπως επίσης και τη σχολή στην οποία φοιτούν. Εκεί θα πρέπει να δηλώνεται με σαφήνεια ποιος θα είναι τυπικά ο αποδέκτης του χρηματικού βραβείου.


6. Προθεσμία, Τόπος και Τρόπος Υποβολής των Προτάσεων

Η προθεσμία υποβολής των προτάσεων είναι η 5η Μαΐου 2025 12:00 μεσημέρι, στη γραμματεία της σχολής αρχιτεκτόνων, κτ. Τοσίτσα, Πατησίων 42.

Τα παραδοτέα θα πρέπει να παραδοθούν σε αδιαφανή συσκευασία διάστασης Α1, τυλιγμένα με καφέ χαρτί συσκευασίας. Συνοδευτικά μέσα στη συσκευασία οι συμμετέχοντες μπορούν να συμπεριλάβουν, αν θέλουν, στοιχεία υλικότητας της πρότασης. Η συνολική συσκευασία δεν μπορεί να υπερβαίνει τις διαστάσεις 60x85x10εκ.

Σε κανένα παραδοτέο δεν πρέπει να μπορεί να φαίνεται η ταυτότητα των συμμετεχόντων. Κάθε ομάδα θα πρέπει να δημιουργήσει έναν εξαψήφιο κωδικό που θα πρέπει να συνοδεύει κάθε παραδοτέο. Ο κωδικός αυτός θα πρέπει να αναγράφεται με λατινικά ψηφία ύψους 8 χιλ. και θα αποτελείται από 2 κεφαλαία γράμματα και 4 αριθμούς. Ο ίδιος κωδικός θα αποτελεί και τον τίτλο των ψηφιακών αρχείων (π.χ. ΑB1375_pinakida). Ό ίδιος κωδικός θα πρέπει να υπάρχει και έξω
από τον σφραγισμένο φάκελο που θα περιέχει τα ονόματα των διαγωνιζομένων.

7. Χρονοδιάγραμμα Διαγωνισμού

Προκήρυξη Διαγωνισμού - 19 Φεβρουαρίου 2025
Λήξη Προθεσμίας Υποβολής Ερωτημάτων - 5 Μαρτίου 2025
Ανακοίνωση Απαντήσεων στα Ερωτήματα - 10 Μαρτίου 2025
Προθεσμία Υποβολής Συμμετοχών - 5 Μαΐου 2025 12:00 μεσημέρι
Ανακοίνωση αποτελεσμάτων - 16 Ιουνίου 2025

8. Δημοσιοποίηση Αποτελεσμάτων και Έκθεση

Τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν στις 16 Ιουνίου 2025, στην ιστοσελίδα της αρχιτεκτονικής σχολής. Μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων θα στηθεί έκθεση με τις υποβληθείσες μελέτες στο κτίριο της πρυτανείας. Επίσης, υπάρχει η πρόθεση να δημιουργηθεί ιστοσελίδα με όλες τις κατατεθειμένες προτάσεις. 

9. Βραβεία Διαγωνισμού

Στις καλύτερες προτάσεις που θα υποβληθούν, θα απονεμηθούν τρία βραβεία και τρεις έπαινοι. Τα τρία βραβεία θα έχουν χρηματικά έπαθλα €2500, €1000 και €500 αντίστοιχα. Από τις ομάδες που θα βραβευτούν και θα διακριθούν θα ζητηθεί πιστοποίηση της φοιτητικής τους ιδιότητας.