Στα όρια του αστικού ιστού του Βόλου, στις εκβολές του ποταμού του Ξηριά και των ακτών του Παγασητικού Κόλπου, το νέο πάρκο του Πεδίου Άρεως φιλοδοξεί, σε συνδυασμό με το νέο Μουσείο της Αργούς, να επεκτείνει την αστική καθημερινότητα των κατοίκων προς τη φύση, να αναδείξει την ιστορία της πόλης και να ενισχύσει την ταυτότητα του τοπίου.

Στόχος της μελέτης είναι το πάρκο να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τη μητροπολιτική περιοχή του Βόλου, δημιουργώντας έναν νέο πόλο έλξης κατοίκων και επισκεπτών. Η μελέτη στοχεύει στην ποιοτική αναβάθμιση της περιοχής και τη δημιουργία ενός πολυλειτουργικού χώρου, ο οποίος θα φιλοξενήσει πλήθος δράσεων και εκδηλώσεων.

Η αρχιτεκτονική πρόταση έχει ως αφετηρία τη μελέτη της περιοχής, των αντιθέσεων και των μορφολογικών στοιχείων που τη χαρακτηρίζουν, με στόχο τη διαμόρφωση των συνθετικών εργαλείων σχεδιασμού. Το οικόπεδο της μελέτης –σε συνδυασμό με την ευρύτερη περιοχή της πόλης του Βόλου– γίνεται αντιληπτό ως ένας χώρος στο μεταίχμιο του αστικού τοπίου και του φυσικού περιβάλλοντος.

Στοιχεία του αστικού ιστού, όπως ο αυστηρός κάναβος και οι σκληρές επιφάνειες, συνδυάζονται -εισερχόμενες εντός του πάρκου- με φυσικά καμπυλόμορφα στοιχεία, δημιουργώντας ένα μοτίβο πλέξης γεωμετριών και υλικοτήτων. Η διαδρομή εντός του πάρκου διακόπτεται από σημεία στάσης και θέασης προς τη λίμνη και το βουνό του Πηλίου, προσφέροντας ένα περιβάλλον ηρεμίας αλλά και κοινωνικής συναναστροφής.

Το σύνολο των διαδρομών και των ειδικών χώρων χαρακτηρίζεται από ομοιογένεια, τόσο σε σχεδιασμό όσο και στην επιλογή των υλικών. Φυσικά στοιχεία, όπως η πέτρα Πηλίου, ο οπτόπλινθος και το ξύλο, υλικά που προϋπήρχαν στο πάρκο, αλλά και επεξεργασμένα υλικά όπως γαρμπιλόδεμα και μέταλλο, αποτελούν τη λίστα των υλικών που επιλέχθηκαν στη μελέτη.

Ο σχεδιασμός των επεμβάσεων στα υφιστάμενα κτίρια, αλλά και οι νέες ειδικές κατασκευές, ακολουθούν τις αρχές της μελέτης ως προς την απλότητα, την έμφαση στη βιωσιμότητα και την αειφορία. Εργαλεία βιοκλιματικού και βιώσιμου σχεδιασμού εφαρμόζονται τόσο στα κτίρια όσο και στο υπόλοιπο πάρκο, με στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών και τη μείωση του οικονομικού και οικολογικού αποτυπώματος.

Η φυτοτεχνική μελέτη βασίζεται στα ιδιαίτερα κλιματολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής του Βόλου, το τοπικό υγρό κλίμα, την εγγύτητα στη θάλασσα και την υφιστάμενη λίμνη εντός του οικοπέδου μελέτης, η οποία, σε συνδυασμό με τον υγρότοπο του Ξηριά, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Η στρατηγική επιλογής των φυτεύσεων βασίζεται στην προσπάθεια διατήρησης και εμπλουτισμού της υφιστάμενης βλάστησης, με στόχο την προστασία της βιοποικιλότητας. Οι ζώνες του πάρκου χαρακτηρίζονται από διαφορετικές φυτεύσεις ανάλογα με τη χρήση τους, οι οποίες αντιμετωπίζονται ως εργαλεία ποιοτικής αναβάθμισης της εκάστοτε “γειτονιάς”.

Συνοπτικά, η μελέτη, μέσω ήπιων σχεδιαστικών και προγραμματικών κινήσεων, στοχεύει να δώσει έναν νέο χαρακτήρα στο πάρκο, μετατρέποντάς το σε πόλο έλξης κατοίκων και επισκεπτών. Κοινωνικές και πολιτιστικές δράσεις, χώροι εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα, αθλητικές και οικονομικές δραστηριότητες, συνοψίζουν τη μελλοντική εικόνα του πάρκου, το οποίο φιλοδοξεί να ενισχύσει την κοινωνική και οικονομική ζωή της περιοχής και της πόλης του Βόλου συστήνοντας ένα νέο πολυλειτουργικό πάρκο Πεδίου Άρεως.

Μελετητές: Στεφανάκης Δημήτρης, Αρχιτέκτων Μηχανικός – Studio 99, Μουσμουλίδης Αθανάσιος, Αρχιτέκτων Μηχανικός – MID STUDIO

Συνεργάτες: Φυτοτεχνική προμελέτη: Αναστάσιος-Πέτρος Καζαμίας, Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος

Στατικά και Κοστολόγηση: Νικόλαος Χατζηνικολάου, Πολιτικός Μηχανικός, Γεωργία Χατζηνικολάου, Αρχιτέκτων Μηχανικός

Σύμβουλοι: Πλαίσιο Α.Ε, μηχανολογική-στατική προμελέτη εγκαταστάσεων και υφιστάμενων κτιρίων, Interform A.E, στατική προμελέτη ειδικών μεταλλικών και ξύλινων κατασκευών 

“Redesigning the coastline”

The architectural proposal for the “Pedion Areos” Park in the city of Volos has its starting point on the observation and analysis of the characteristics of the surrounding area, the sea and the mount “Pelion” in proximity to the competition’s site. The area is perceived as a space on the borderline between urban and natural, land and sea, reality and mythology.

The redesign of the park introduces to the metropolitan area of Volos a new point of reference, a new meeting point both for the citizens and for the visitors of the city. A multifunctional space where social activities can take place, where new functions and uses such as sports facilities, open-air amphitheater, open-air cinema, flea market, coffee place, lake canoe and workshops are combined with rest areas and interesting vegetated zones. The park is being designed and organized in thematic zones, which host different uses characterized by different vegetation. On that way, the park introduces many different zones of use to the visitors while attracting more people on it, unifying the area of the park with the new Museum of Argo, the University Campus on the north and the city center of Volos.

The proposal is based on a sustainability study which points out the need for the reuse of natural resources such as rainwater and grey water. Natural materials such as local stone, bricks, rammed earth and wood which exist on the plot are being reused as parts of the new pavement or of the double facades of the existing buildings. These natural elements co-exist with artificial ones such as concrete, wood, metal and Corten in order to create unique patterns and combinations of colors on the horizontal and vertical surfaces of the park.

The intervention on the existing buildings and the new structures follow simple design principles, emphasizing on sustainability. Bioclimatic and sustainable design tools are applied both in buildings and in the rest of the park and the phytotechnical study in order to meet the energy needs and reduce the economic and ecological footprint of the intervention.

The landscape design is based on the specific environmental characteristics of the region of Volos, the humid climate, the proximity to the sea and the presence of the lake on the south part of the competition’s area. The main criteria that formed the vegetation proposal for the project were the following: The preservation of an extended part of the existing vegetation, and its enrichment with species that have low irrigation needs, in order to protect and enhance the local biodiversity of the area. The selection of indigenous species and plants which adapt and grow easily on both the local and the Mediterranean climate. The variation of the vegetation in accordance with the functions of each zone of the park in order to follow the specific needs for shading improving the functionality of them.

The vegetation is perceived as a tool whose purpose is to enhance the functionality of the park, providing areas of different qualities and shading ratios while, at the same time, provides the park with a unique mixture of smells and colors which accompany the visitor from the entrance point till the southern part of the lake.

In conclusion, the proposal though the phase of the concept, the strategical analysis, the sustainability study and the architectural and vegetation proposal aims to enrich the character of the existing park, introducing a new point of reference for the metropolitan area of Volos. Social and cultural events, sport activities, workshops, flea markets, areas of relaxation and tranquility summarize the future image of the park, aiming to strengthen the social and financial life of the city.

Architects: Dimitris Stefanakis, M.Arch Architect Engineer – Studio 99, Thanos Mousmoulidis, M.Arch Architect Engineer – MID STUDIO

Collaborators: Phytotechnical study: Anastasios-Petros Kazamias, Forester-Environmentalist, MSc

Structural engineers: Nikolaos Chatzinikolaou, Civil Engineer, Georgia Chatzinikolaou, Architect Engineer

Consultants: Plaisio S.A, Structural and mechanical design of the existing buildings, Interform S.A, Structural and mechanical design of the special structures