Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ARXCELLENCE διεξήχθη από το  Δήμο Διονύσου υπό την εποπτεία του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής (Ε.Ι.Α.) και της εταιρίας ALUMIL. Αφορά στο σχεδιασμό κτηρίου που αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα και περιλαμβάνει στο ισόγειο Μονάδα Απασχόλησης Βρεφών και Νηπίων – δυναμικότητας 6 βρεφών και 15 νηπίων – και στον 1ο όροφο Αίθουσα Συγκεντρώσεων του Δήμου. Το οικόπεδο βρίσκεται στον Άγιο Στέφανο, στο Δήμο Διονύσου Αττικής. Η πρόταση έλαβε το 2ο βραβείο.

Σε μια αστική ζώνη ετερόκλητων χαρακτηριστικών και έντονης ασυνέχειας, κύρια αναφορά, όπως μαρτυρά το τοπογραφικό διάγραμμα, είναι η γειτνίαση του αρχιτεκτονήματος με μια σειρά αστικών λωρίδων, κοινόχρηστων και υπαίθριων, που συνολικά συνθέτουν ένα ακάλυπτο πεδίο μεγάλης επιφάνειας. Το κτίριο συνδιαλέγεται με το ρυθμό και την πολλαπλότητα που επιβάλλουν αυτές οι γραμμικές υποδομές σε διαρκείς εναλλαγές: δρόμοι, πεζοδρόμια, στάθμευση, πλατφόρμες σιδηροδρόμου, γραμμές υπέργειου τρένου, φυτεύσεις. Στο κτιριακό συγκρότημα, ευθυτενείς πολλαπλές ζώνες εναλλασσόμενου πλάτους ορίζουν τη μορφή της στέγασης και μεταμορφώνονται σε τριδιάστατη, στερεομετρική διάταξη.  Η γωνία στροφής που προκύπτει μεταξύ του ρυμοτομικού καννάβου και της διεύθυνσης προσανατολισμού (βορρά-νότου) αναδεικνύεται σε καίριο αρχιτεκτονικό μέσο «σύγκρουσης» καρτεσιανών αξόνων. Οι αλληλεπικαλυπτόμενες χαράξεις ορίζουν ισχυρή γεωμετρικότητα. Η μικρή απόκλιση των δύο «συστημάτων» γεννά οξεία περιγράμματα, έντονες αποτμήσεις, ακανόνιστα πλατωνικά στερεά και δυναμικές ακμές που αμβλύνουν την αίσθηση κλίμακας του κτίσματος και τη «μνημειακότητα» των δημοτικών εγκαταστάσεων χωρίς να προσθέτουν τετραγωνικά κτιριακής επιφάνειας. 

Ως κυρίαρχο ογκοπλαστικό γνώρισμα, η ενιαία, πτυχωτή στέγαση πλαισιώνει οπτικά ένα κεντροβαρές αίθριο παρέχοντας μορφολογικά συνοχή και αναγνωρισιμότητα – και δη με τις απρόβλεπτες ασυνέχειες και αιχμηρές απολήξεις. Ο οξυκόρυφος επαναληπτικός ρυθμός δίρριχτων στεγών – μυθικών αρχέτυπων σπιτιών σε σειρά – συμβάλλει ιδιαίτερα στην ενδυνάμωση αισθήσεων οικειότητας και παιδικότητας που αναδύονται σχεδιαστικά και απηχούν τις ζητούμενες λειτουργίες χωρίς τάσεις μιμητισμού ή φορμαλιστικές υπερβολές. Η πρόταση επανεισάγει το αρχέτυπο της κεντρικής μεσημβρινής αυλής γύρω από την οποία περιστρέφονται, σε μαιανδρική διάταξη, οι λειτουργικές ενότητες. Με την ίδια ελικοειδή φορά κλιμακώνονται οι κτιριακοί όγκοι περί του ηλιόλουστου αίθριου. Σε οικόπεδο ιδιαίτερα «στενόχωρο», παράγεται μια αλληλουχία  υπαίθριων χώρων, διαβαθμιζόμενων από την οικιακού σχεδόν χαρακτήρα βεράντα και ανοιχτό καθιστικό του κυλικείου, μέσω ενός ενδιάμεσου κηπάριου, μέχρι το κεντρικό προαύλιο που ορίζει έναν ικανό «παιδότοπο».

Η ισόγεια η Μονάδα Απασχόλησης Βρεφών και Νηπίων χωροθετείται στο βορειοδυτικό τμήμα, ενώ στο νοτιοανατολικό άκρο οι χώροι υποδοχής και εκτόνωσης μιας Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων (Α.Π.Χ.) με ημι-ανεξάρτητη λειτουργία και είσοδο από την γωνιά του οικοδομικού τετραγώνου. Οι χώροι υποδοχής και εκτόνωσης – foyer – της Α.Π.Χ. διατηρoύν αδιάκοπη συνέχεια με τη φιλόξενη αυλή, στην οποία κεντρική θέση κατέχει το αναψυκτήριο. Στην αυλή, η υψηλής ενεργειακής απόδοσης νότια όψη και τμήματα των μικρότερων δυτικών και ανατολικών εσωτερικών όψεων, επενδύονται με φωτοβολταϊκά πανέλα λεπτού φιλμ. Στην πλήρη ενεργειακή αυτονομία του κτιρίου συνεισφέρει και το χειμερινό κέρδος παθητικού ηλιασμού των εκτεταμένων υαλοστασίων, ενώ προβλέπεται η συλλογή των όμβριων για χρήση grey water σε υπόγειες δεξαμενές. Η επιλογή των δομικών υλικών, συγκεκριμένα της πλούσιας υφής αδρής επένδυσης παλαιωμένης πλινθοδομής, παράγει μια απροσδόκητη αντίθεση με τις στιλπνές επιφάνειες των φωτοβολταϊκών όψεων.

Αρχιτεκτονική ομάδα:
Αθανάσιος Αθανασόπουλος, γραφείο Artaworks: Architecture, Urban Design, Development Consulting.
Αριστοτέλης Δημητρακόπουλος, Αριστοθήκη Ευτεκτονικής: γραφείο αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού