Η περιοχή μελέτης αποτελεί έναν κλειστό στο κοινό δημόσιο χώρο, που διέπεται από συνθήκες απομόνωσης και μελαγχολικής μνήμης, λόγω της παρελθούσας χρήσης του ως νεκροταφείο. Η πρόταση οραματίζεται ένα πάρκο σε αμφίδρομη σχέση ώσμωσης με την πόλη, που θα αποτελέσει μοχλό αναζωογόνησης και ανάπτυξης. Βασικοί στόχοι της μελέτης είναι να «ανοίξει» ο χώρος προς την πόλη και να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο αστικό πάρκο με οικολογικό-βιοκλιματικό χαρακτήρα, να τονιστεί η κοινωνική διάσταση του έργου ως υπαίθριου χώρου της πόλης, αλλά και να αναδειχθεί το έντονο στοιχείο τής μνήμης του τόπου. Σε αντίστιξη με την παλιά χρήση του νεκροταφείου, η πρόταση επιδιώκει να αναπαραγάγει μια ενεργό φύση, ένα ενεργό έδαφος που θα αναγεννήσει τον χώρο, με πρωταγωνιστή την περιοδικότητα της φύσης και την εναλλαγή των ειδών στις 4 εποχές.

Το πάρκο οργανώνεται σε μία διαδοχή ομόκεντρων κυκλικών ζωνών διείσδυσης από την πόλη, σε ένα εσώτερο τοπίο αναψυχής. Από μια περιμετρική ζώνη πρασίνου –το λεγόμενο «ελαστικό όριο»– οδηγούμαστε στον κεντρικό χώρο του πάρκου, όπου διαμορφώνεται ένα μεγάλο ξέφωτο στάσης και αναψυχής, με σημείο αναφοράς το υπόσκαφο αναψυκτήριο με όψεις από οξειδωμένο χάλυβα (cor-ten). Το φυτεμένο δώμα του λειτουργεί ως φυσική προέκταση του άνωθεν λιβαδιού, δημιουργώντας ένα μπαλκόνι ενατένισης των μακρινών οριζόντων, του πάρκου, της πόλης. Ως ανάμνηση των χαράξεων του πρώην νεκροταφείου, διατηρείται το κεντρικό σταυροειδές μονοπάτι και επαναχρησιμοποιείται ως ο κεντρικός περίπατος. Αποτελείται από τεμάχια κυβολίθων, με πράσινους κατά τόπους αρμούς με αγριάδα και αγριολούλουδα. Στην κεντρική πλατεία διατηρούνται τα υπάρχοντα κυπαρίσσια και τοποθετείται στοιχείο νερού ως σύμβολο αναγέννησης. Εκατέρωθεν της πλατείας διαμορφώνονται θεματικοί χώροι υπαίθριων δραστηριοτήτων, όπως χώροι θεαμάτων με αμφιθέατρο ενσωματωμένο στο τοπίο, χώροι στάσης μέσα σε μεσογειακούς κήπους με κιβωτιόσχημα παρτέρια και κήπους οπωροφόρων δένδρων, ξέφωτα καθώς και ο κήπος του νερού. 

Στη περιμετρική ζώνη «ελαστικότητας» η διασύνδεση με τον αστικό ιστό είναι συνεχής, και για αυτό τοποθετούνται ποικίλες δραστηριότητες κάτω από τα δένδρα. Ροές δενδροφυτεύσεων συμπληρώνουν την υπάρχουσα βλάστηση, δημιουργώντας ένα πράσινο φίλτρο ηχομόνωσης και οπτικής τέρψης. Χρήσεις που προτείνονται, είναι: αθλητικές δραστηριότητες, χώροι παιχνιδιών και υπαίθριας γυμναστικής, χώροι πικ νικ, πίστα mountain bike, πάρκο οικόσιτων ζώων, "Πράσινο Σημείο". Ανακλητές κατασκευές στεγάστρου σε συνδυασμό με περίπτερα, οργανώνουν μία υπαίθρια αγορά-παζάρι και εκθέσεις. Τέλος, το κτήριο των χωνευτηρίων επαναλειτουργεί ως χώρος μνήμης, και μαζί με τις εξωτερικές διαμορφώσεις αποτελούν τον  «κήπο της μνήμης». Σαν διακριτική υπογράμμιση των ορίων, στο μεταίχμιο μεταξύ του κεντρικού τμήματος του πάρκου και της «ελαστικής» ζώνης, προτείνεται το οφιοειδές μονοπάτι περιπλάνησης. Διατρέχει τα διαφορετικά τοπία και προσφέρει μια πιο βιωματική και ελεύθερη κίνηση εμπειρίας του χώρου, που μεταβάλλεται διαρκώς για τον πεζό και τον ποδηλάτη. 

Πρόκειται για μια πρόταση που αξιοποιεί τις σύγχρονες τάσεις σχεδιασμού τού τοπίου, όπου δεν κυριαρχεί ο άνθρωπος αλλά οι οικολογικές πρακτικές. Αποτελεί μια προσπάθεια επανάκτησης ενός ανενεργού υπαίθριου χώρου και επανασχεδιασμού του ως ενός ελεύθερου δημόσιου χώρου αναψυχής.

elastic limit – ελαστικό όριο
Αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών αξιοποίησης πρώην Νεκροταφείου Νεαπόλεως Νίκαιας
Α’ Βραβείο
Διοργάνωση: Δήμος Νίκαιας – Αγ. Ι. Ρέντη
Τοποθεσία: Νίκαια, Αττική
Επιφάνεια: 4600 μ²  (46 στρ.)
Έτος: 2016

Αρχιτεκτονική μελέτη ΤOPIO7. Κατερίνα Ανδρίτσου – Πανίτα Καραμανέα – Θανάσης Πολυζωίδης

Επιμέρους βραβεία
- 2η θέση -  Simoneta Bastelli Prize (Professional Category) – VΙ Prize Simonetta Bastelli – Architecture and Nature 2018 (San Venanzo, Italy)Διοργάνωση: Municipality of San Venanzo and the cultural association “architect Simonetta Bastelli”
- Shortlisted for the S.ARCH 2018 CONCEPTUAL DESIGN AWARD in Category URBAN / LANDSCAPE DESIGNS – Venice 2018
- EUROPE 40 UNDER 40  Αward - Europe’s most emerging architects 2017-2018