'Ενα στέγαστρο - αστικός κήπος: Κτίριο υπηρεσιών της ΠΕΔΑ στην Ελευσίνα

ΠΕΡΙΟΧΗ:
Ελευσίνα, Ελλάδα

Δημοσιεύθηκε: 16/9/18

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Α' βραβείο στον Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό
Ομάδα μελέτης : Σοφία Τσιράκη, Θανάσης Καραχάλιος, Μάγδα Χαμπάλογλου, Σωτήρης Καραχάλιος, Λουίζα Μπελεμέζη, Σοφία Τζαβέλα
Σύμβουλος μελέτης : Τάσος Μπίρης
Συνεργάτης αρχιτέκτων σε θέματα βιοκλιματικής στρατηγικής : Σωτήρης Κωτσόπουλος
Στατική μελέτη : Νίκος Δέτσης, Η/Μ μελέτη : Νάσος Αρώνης

εικ.1. Τρισδιάστατη επεξεργασία της προοπτικής της εισόδου (βλ. υποσημείωση 1)

Ι. Βασικές σκέψεις σε αναφορά με την ανάγνωση και ανάλυση της περιοχής του θέματος

Τοποθετημένη σε κομβικό σημείο (άμεσα συσχετισμένο με τον αρχαιολογικό χώρο, το κέντρο της σύγχρονης πόλης της Ελευσίνας, και δίπλα στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις της εταιρίας «ΤΙΤΑΝ») η περιοχή παρέμβασης αποτελεί έναν πυρήνα φυσικού πρασίνου με πυκνή υψηλή βλάστηση, και με βασική πρόσβαση προς βορρά από τον κεντρικό άξονα της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου.

Το γειτονικό περιβάλλον πρός το ανατολικό όριο χαρακτηρίζεται από ήπια, χαμηλή, επίπεδη, χωρίς ιδιαίτερες εξάρσεις δόμηση, ενώ από το δυτικό και νότιο, ο αστικός ιστός είναι ασαφής και η βλάστηση αναμιγνύεται με διάσπαρτες βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Τα παραπάνω δεδομένα ορίζουν σειρά αλληλοεξαρτώμενων επιπέδων θεώρησης των συνθηκών του τόπου. Αναφερόμαστε τόσο στις ειδικές συνθήκες (πχ. οικόπεδο, κοντινή γειτονιά), όσο και τις ευρύτερες (πχ. η πόλη με το κέντρο της, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις, το πράσινο και ο αρχαιολογικός χώρος).

εικ..2α. Τοπογραφικό, εικ.2β. Η σχέση του οικοπέδου με τον αστικό ιστό, τον αρχαιολογικό χώρο, τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Θεώρηση μάλιστα, που ειδικά στην περίπτωση της Ελευσίνας, καλύπτει όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής, ως καθημερινή, σύγχρονη πραγματική δραστηριότητα, αλλά και ως δραστηριότητα πνευματική που συχνά αισθανθήκαμε οτι αγγίζει ακόμη και τα όρια του μεταφυσικού. Γιατί στην Ελευσίνα, η ζωή υπήρξε και εξακολουθεί να υπάρχει αδιάκοπα, με όλες τις αμφισημίες της, από τα βάθη της αρχαιότητας και των Ελευσίνιων μυστηρίων, έως την βιομηχανική και αστική σύγχρονη περίοδο.

Αναλόγως η πόλη σημαδεύεται από το πέρασμα του χρόνου και την επίδραση του στην αρχιτεκτονική της σε όλες τις εκφάνσεις της (αρχαία, παραδοσιακή, σύγχρονη, λαϊκή και έντεχνη).

εικ.3. Την συνέχεια αυτή, στην οποία προηγουμένως αναφερθήκαμε, αναδεικνύει εις βάθος η εξαιρετική ταινία του Φίλιππου Κουτσαφτή "Αγέλαστος Πέτρα" (2000).

ΙΙ. Η σύνθεση ως συνδυασμός δύο βασικών ιδεών, σε αναφορά με το κτίριο και τον υπαίθριο χώρο του.

εικ.4. Προοπτικό της τελικής πρότασης: Το Στέγαστρο - Αστικός Κήπος

ΙΙα.

Αφενός, πρόκειται για την ιδέα ενός απολύτως σύγχρονου – από άποψη αισθητική, λειτουργική, κατασκευαστική, οικολογική – Δημόσιου Κτιρίου, που να ξεπερνά την συγκεκριμένη γραφειακή χρήση του και να συμβάλλει με την παρουσία του στην ευρύτερη κοινωνική και πολιτιστική ενεργοποίηση της πόλης.

Και γι’ αυτό, ένα κτίριο που να είναι ανοικτό στην πόλη μέσω της λειτουργικής, μορφολογικής και πολεοδομικής βελτιωτικής ένταξης του στον ιστό και τον χαρακτήρα της.

Πιο συγκεκριμένα, σε αναφορά με την οικολογική ιδιότητα που επιχειρήσαμε να του αποδώσουμε, προτείνεται η διαμόρφωση της οροφής του κτιρίου, εν είδει «στεγάστρου», που ταυτοχρόνως θα αποτελέσει και διακριτό «σημείο αναφοράς» για τους πολίτες- δημότες. Σημείο αναφοράς, αλλά και στοιχείο τακτοποιητικό, που συμβάλλει στην οργάνωση, μέχρις ένα βαθμό, της αόριστης και ασαφούς περιβάλλουσας δομής της πόλης, αξιοποιώντας βασικές ιδιότητες του, όπως: Το ευκρινές γεωμετρικό σχήμα του, την έντονη οριζοντιότητα του (που χαρακτηρίζει γενικώς την νέα πόλη της Ελευσίνας) τους καθαρούς άξονες του που εισάγονται στον ιπποδάμειο πολεοδομικό ιστό και το συνδέουν με αυτόν, κ.α. .

Ταυτοχρόνως, το στέγαστρο λειτουργεί ως επέκταση του φυσικού φυτεμένου εδάφους και ως υπερυψωμένος «Αστικός Κήπος» (Urban Garden), προσπελάσιμος από το κοινό.

Επιπλέον, η ίδια επίπεδη, φυτεμένη και διάτρητη επιφάνεια λειτουργεί και οικολογικά, βελτιώνοντας το μικροπεριβάλλον της σύνθεσης αλλά και τις κλιματολογικές συνθήκες της ευρύτερης περιοχής, συνιστώντας έναν «Ενεργειακό Πυκνωτή» (Energy Capacitor), όπως θα εξηγηθεί στη συνέχεια.

Διαμορφώνεται έτσι ένα δημόσιο αρχιτεκτονικό και υπαίθριο χωρικό σύστημα ποικίλων χρήσεων με εκπαιδευτικό, κοινωνικό και ψυχαγωγικό αστικό χαρακτήρα και με θέα προς τη θάλασσα, που ελπίζουμε να έχει θετική επίδραση τόσο στη ζωή του ίδιου του κτιρίου, όσο και στη ζωή της πόλης.

εικ.5. Το "ανοικτό" κτίριο: Η τοπική πλάγια είσοδος από τον βοηθητικό δρόμο που βρίσκεται στην κάτω δεξιά περιοχή της προηγούμενης εικόνας.

Βασικό χαρακτηριστικό της προσπελασιμότητας του στεγάστρου ως σημαντικής αξίας χρηστικής επιφάνειας, είναι η περιπατητική διαδικασία, με την οποία αυτή επιτυγχάνεται. Πρόκειται για μια σπειροειδή υπαίθρια συνεχή κίνηση μέσω ενός συστήματος επιλεκτικής ανεξάρτητης χρήσης, είτε σκαλών, είτε ανελκυστήρων, είτε –κυρίως- ραμπών. Το σύστημα αυτό διαπερνά ανοδικά και καθοδικά την συνολική κτιριακή μάζα ως ένα είδος «καναλιού» φωτός, αερισμού, θέας και κυρίως ελεύθερης κοινωνικής ζωής.

Παράλληλα, συνενώνει υπαιθρίως όλες τις βασικές λειτουργίες του κτιρίου σε όλες τις στάθμες του. Ειδικά η κίνηση μέσω ραμπών ενώνει τις υπαίθριες εισόδους, την αίθουσα εκδηλώσεων, τις ημιυπαίθριες στοές μπαλκονιών, και το δώμα σε ένα συνεχές όλον.

Εντέλει, αυτή η κίνηση λειτουργεί ως μια σταδιακή μετάβαση από τον έξω υπαίθριο χώρο προς τον – επίσης υπαίθριο – έσω κόσμο του κτιρίου, ώστε να καταλήξει (είτε στο ισόγειο, είτε στο δώμα) και πάλι στον έξω χώρο.

εικ.6. Αρχικό σκίτσο της ιδέας (βλ. υποσ.2), εικ.7. Πρόχειρη μακέτα εργασίας -δεν παραδόθηκε, εικ.8. Η γλυπτική "φυτεμένη" τοπιακή διαμόρφωση, ως παράγοντας ορισμού των βασικών κινήσεων από και προς το κτίριο και του διαμπερούς περιπάτου που την διασχίζει.

ΙΙβ.

Η δεύτερη ιδέα αφορά στην αξιοποίηση των μοναδικών φυσικών ιδιοτήτων του οικοπέδου μέσω μιας πυκνής αντιστικτικής συσχέτισης τους με την (προηγούμενη) ιδέα του στεγάστρου, ώστε να συνλειτουργήσουν ως ενιαία ολότητα.

Κύριο στοιχείο του ήδη υπάρχοντος φυσικού αυτού περιβάλλοντος είναι η πυκνή ολοζώντανη βλάστηση του, αποτελούμενη από ψηλούς ευκαλύπτους (των οποίων το αειθαλές φύλλωμα βρίσκεται σε μεγάλο ύψος), υπερκαλύπτοντας το φυτεμένο δώμα του κτιρίου. Δημιουργείται έτσι μια προστατευτική για το κτίριο φυσική «ομπρέλα» καθώς το φύλλωμα γίνεται στοιχείο και του δώματος, τονίζοντας την «συνέχεια» του με τις ισόγειες στάθμες, προσφέροντας ανά εποχή και ώρα, πότε φως και πότε σκιά.

εικ.9. Η πρόχειρη μακέτα εργασίας. (Δεν παραδόθηκε στο διαγωνισμό). Άνω δεξιά η (δυνητική) πρόταση για το γήλοφο.

Η γλυπτική – τοπιακή διαμόρφωση της εμπρόσθιας, εκτός οικοπέδου, υπαίθριας ζώνης εισόδου . Η ιδέα του γήλοφου

Η «συνέχεια» που αναφέρθηκε προηγουμένως ενισχύεται και από μια συμπληρωματική (δυνητική για τον εργοδότη) πρόταση, άμεσα συσχετισμένη και αυτή με την αξιοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος και της δημόσιας ζωής σε αυτό: Αφορά στην προτεινόμενη διαμόρφωση της βορινής υπαίθριας ζώνης του οικοπέδου που προηγείται του κτιρίου. Η οποία, παρότι δεν μπορεί να περιλάβει δομικές κατασκευές απαιτεί κάποιο σχεδιασμό προκειμένου να λειτουργήσει ως κεντρική υπαίθρια είσοδος πρός αυτό, καθώς και ως κατάλληλο για την περίπτωση οπτικό πεδίο προβολής του.

Στο πλαίσιο αυτής της αξιοποίησης της, προτείνεται η δημιουργία στο όριο της συγκεκριμένης ζώνης ενός χαμηλού τεχνητού γήλοφου.

Το ήπιο βατό αυτό ύψωμα διαμορφώνεται εύκολα από τα προϊόντα εκσκαφών του κτιρίου και τελική στρώση συμπιεσμένου κηπευτικού φυτεμένου χώματος και έχει πολλαπλό προορισμό:

-Σε επίπεδο δημιουργίας βιώσιμου μικροκλίματος προστατεύει την είσοδο από τους ισχυρούς βορινούς ανέμους που φυσούν στην περιοχή.

-Σε επίπεδο συμβολισμών, συνεργάζεται με το στέγαστρο, ως κομβικό στοιχείο και σημείο αναφοράς της σύνθεσης, παρότι αυτή μπορεί να λειτουργεί και χωρίς τον γήλοφο.

-Πιο ειδικά αποτελεί, τοπιακή διαμόρφωση με γλυπτικό χαρακτήρα, που οριοθετεί, ιεραρχεί και κατευθύνει την πορεία προς την είσοδο. Δηλαδή, με το κυμαινόμενο οφιοειδές σχήμα του, ο γήλοφος συμβάλλει (ως ιδιόμορφο φυσικό όριο) στην υλοποίηση της ιδέας για σταδιακή διείσδυση προς το κτίριο και την υπό γωνία αποκάλυψη και ανάδειξη της παρουσίας του στην πόλη και τον πολίτη κατά την πορεία του δεύτερου προς αυτό, αντί της απευθείας συνολικής κατά μέτωπο παράθεσης απέναντι τους.

-Ταυτοχρόνως, τα πρανή του, διαμορφώνουν έναν χρήσιμο υπαίθριο αμφιθεατρικό χώρο στραμμένο προς το κτίριο για καλλιτεχνικές δράσεις, περίπατο και παιχνίδι.

-Επιπλέον, οι χρήστες του γήλοφου μπορούν να έχουν, από τα ίδια πρανή, μια πρώτη οπτική αναγνώριση του φυτεμένου δώματος του στεγάστρου, αλλά χωρίς να μπορούν (ή να πρέπει) να ανέβουν απευθείας σε αυτόν.

-Τέλος, το καταληκτικό χαμήλωμα του γήλοφου προς την «υπαίθρια γαλαρία» είναι ταυτόχρονα και η αρχή εισαγωγής του πολίτη στον εσωτερικό περίπατο που διασχίζει το κτίριο. Η μικρή διείσδυση του μέσα στην γαλαρία συνδέει έτσι την σπειροειδή διαδρομή που ακολουθεί ο περίπατος (αφενός καθοδικά προς το αίθριο και τη συνέχεια της έως τον αρχαιολογικό χώρο και αφετέρου ανοδικά, προς το φυτεμένο δώμα) με το πράσινο της βόρειας αύλειας ζώνης.

-Συμπερασματικά, αυτή η χρήσιμη –αλλά όχι υποχρεωτική για τον εργοδότη, αλλά και για την λειτουργία του κτιρίου- υπαίθρια ζώνη, σκοπίμως δεν σχεδιάστηκε ως οριζόντια φυτεμένη ή πλακόστρωτη επιφάνεια με παρτέρια, αλλά ως ζωντανός, τρισδιάστατος χώρος (εν μέρει εξωστρεφής προς την πόλη και εν μέρει εσωστρεφής προς το κτίριο).⁶

εικ.10. Η κεντρική υπό γωνία είσοδος. Σκίτσο εργασίας. (βλ. υποσ.3)

Τα στάδια και οι πορείες της υπαίθρια διαδρομής που διασχίζει από άκρου εις άκρο όλη τη σύνθεση και η σχέση της με τις κατόψεις των γραφείων.

(α). Κεντρική υπαίθρια εισαγωγική ζώνη, (β). Γήλοφος και αμφιθεατρικής διάταξης χώρος υπαίθριων εκδηλώσεων, (γ). Υπαίθρια γαλαρία, (δ). Ράμπα ανόδου προς το φυτεμένο δώμα, (ε). Εσωτερικό αίθριο, (στ). Συνέχιση της ισόγειας πορείας προς τη νότια έξοδο και συνέχιση του περιπάτου προς τον αρχαιολογικό χώρο, (η). Περιμετρικές ημιυπαίθριες στοές – μπαλκόνια γύρω από το αίθριο, (θ). Άνοδος και κατάληξη στο δώμα, (διαμορφωμένο σε υπαίθριο πλάτωμα ομαδικών κοινωνικών δράσεων, σε υπαίθρια αμφιθεατρική διάταξη πολιτιστικών εκδηλώσεων και σε φυτεμένο κήπο).

Σημαντικό συμβολικό, αισθητικό, λειτουργικό αλλά και οικολογικό ρόλο στην αντίληψη και χρήση αυτού του περιπάτου από το κοινό, παίζει η αντιστικτική παρακολούθηση του, από μια, αντίστοιχα, συνεχή σπειροειδή ροή ανακυκλούμενου νερού στις ισόγειες υπαίθριες στάθμες του περιπάτου. Η ροή αυτή ρυθμίζεται από κεντρικό σύστημα αυτοματοποιημένου ελέγχου και προγραμματισμού.

εικ.11. Πρόχειρο σχέδιο εργασίας της υπαίθριας διαμπερούς διαδρομής και του ανακυκλούμενου δικτύου νερού που την ακολουθεί. (βλ. υποσ.4) Και τα δύο παραπάνω, χειροποίητα σχέδια-σκίτσα εργασίας δεν περιλαμβάνονται στις πινακίδες. Αποτελούν όμως απολύτως απαραίτητα στοιχεία της συνθετικής μεθοδολογίας που ακολουθούμε (σε συνδυασμό με τα ψηφιακά αναπαραστατικά μέσα) κατά την επεξεργασία κάθε αρχιτεκτονικού θέματος. Επίσης απαραίτητο εργαλείο της ίδιας μεθοδολογίας είναι και η πρόχειρη χειροποίητη μακέτα εργασίας, λόγω της δυνατότητας της να παρουσιάζει συνολικές, αφαιρετικές, ευσύνοπτες εικόνες του θέματος. Επίσης δεν παραδόθηκε, εξαιρουμένων κάποιων επιλεγμένων εικόνων της που συνοδεύουν τις πινακίδες της παράδοσης του θέματος.

εικ.12,13. Επιμήκης τομή και Κάτοψη ορόφου (βλ.υποσ.5)

εικ.14. Εσωτερικό προοπτικό γραφειακών χώρων ορόφου, στην ζώνη του γραφείου περιφερειάρχη. Διακρίνεται το αίθριο και η παρουσία του υψηλού πρασίνου που είναι συνεχώς παρούσα στη σύνθεση.

εικ.15. Ο κεντρικός εσωτερικός πολυλειτουργικός πυρήνας της διαδρομής: Το αίθριο. Διακρίνονται οι ράμπες από και προς το δώμα και τις άλλες περιοχές της λύσης, οι πτέρυγες των γραφείων, τμήμα του δικτύου του νερού και το δώμα της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων.

εικ.16. Το τέλος του περιπάτου. Η συνέχεια του προς τον αρχαιολογικό χώρο. Η εναλλαγή φωτός (αίθριο) σκιάς (μεταβατικός χώρος) και φωτός ξανά.

ΙΙΙ. Επιπλέον σημαντικές παράμετροι της σύνθεσης και σχετικές ειδικές πληροφορίες:

ΙΙΙ.α.1. Urban Garden: Το δώμα ως «αστικός κήπος» :

Όπως ήδη αναφέρθηκε, κυρίαρχο στοιχείο της πρότασης αποτελεί το «αιωρούμενο» πράσινο δώμα που υπερκαλύπτει τον όγκο του κτιρίου. Η φυσική «ομπρέλα» των φυλλωμάτων των υπαρχόντων ψηλών δέντρων δίνει την αίσθηση πως πρόκειται για μια «ισόγεια» φυτεμένη έκταση. Πρόκειται για έναν ευχάριστο υπαίθριο, πράσινο χώρο, άμεσα επισκέψιμο, διαμορφωμένο με περιοχές τεχνητού «σκληρού» και φυσικού «μαλακού» δαπέδου, σχεδιασμένου να παραλάβει ποικίλες δραστηριότητες κοινωνικού, ψυχαγωγικού και πολιτιστικού χαρακτήρα. Η αμφιθεατρικότητα του αστικού αυτού κήπου παρέχει, επιπλέον, την εμπειρία της θέασης από ψηλά, της πόλης, των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, της θάλασσας, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και χαρακτηριστικό σήμα της σύνθεσης.

ΙΙΙ.α.2. Energy Capacitor: Το δώμα ως «ενεργειακός πυκνωτής». (βλ. και σχέδιο περιβαλλοντικής και βιοκλιματικής στρατηγικής)

Η πράσινη οροφή αποτελεί βασικό στοιχείο της περιβαλλοντικής και βιοκλιματικής στρατηγικής της πρότασης και αποτελεί βασική παράμετρο της κεντρικής της ιδέας. Η πράσινη οροφή, ως ενεργειακός πυκνωτής, αξιοποιεί τα κλιματολογικά στοιχεία της περιοχής, περιορίζει την κατανάλωση ενέργειας και διασφαλίζει συνθήκες θερμικής άνεσης. Λειτουργεί ως φυσικός θερμικός συλλέκτης το χειμώνα και προστατεύει από την ηλιακή θερμότητα το καλοκαίρι. Κάποιες επιλεγμένες διάτρητες επιφάνειες της οροφής αυτής φιλτράρουν το ηλιακό φως και διασφαλίζουν συνθήκες οπτικής άνεσης στους υποκείμενους γραφειακούς χώρους ή ηλιοπροστασίας, όταν και όπου χρειάζεται. Δύο μεγάλα αίθρια είναι σχεδιασμένα να ενσωματώσουν το υπάρχον φυσικό πράσινο. Σε συνδυασμό με την διατήρηση των περιμετρικών δέντρων και τη φύτευση της πράσινης οροφής συμβάλουν στην παθητική ρύθμιση του μικροπεριβάλλοντος του κτιρίου, και την βέλτιστη οικολογική του συμπεριφορά.

εικ.17. Το φυτεμένο δώμα.

Ανάμεσα στο στέγαστρο και τους λειτουργικούς χώρους παρεμβάλλεται μια διαμπερής «ζώνη» – φεγγίτης διέλευσης σύνθετου μηχανολογικού εξοπλισμού και ενίσχυσης του φυσικού αερισμού, που επίσης συμβάλλει σημαντικά στον παθητικό δροσισμό και την απόσβεση των θερμικών φορτίων.

ΙΙΙ. β. Περιβαλλοντική και βιοκλιματική στρατηγική της σύνθεσης.

Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του κτιρίου και η πράσινη οροφή αποτελούν αδιαχώριστα στοιχεία για την βιοκλιματική συμπεριφορά της σύνθεσης. Στοιχείο της απόφασης για τη βέλτιστη συμπεριφορά του κτιρίου αποτέλεσε καταρχήν η συλλογή και αξιολόγηση κλιματολογικών στοιχείων της περιοχής (όπως ροδόγραμμα διεύθυνσης ανέμων, ηλιακός χάρτης, χαρακτηριστικά και ιδιότητες του φυσικού πρασίνου κ.α.).

Το γενικό σχήμα του κτιρίου με τα πλήρη και τα κενά του, η διάταξη των λειτουργιών σε σχέση με τον προσανατολισμό, οι ζώνες αερισμού ανάμεσα στην οροφή και το σώμα του κτιρίου, αλλά και κάποιες που λειτουργούν ως buffer zones, το πράσινο δώμα, η επιλογή των υλικών, οι περσίδες ηλιοπροστασίας, τα συστήματα παθητικής θέρμανσης και δροσισμού, η εκμετάλλευση του φυσικού φωτισμού, η διαμπερότητα, αλλά και η εφαρμογή εξελιγμένων συστημάτων αειφόρου σχεδιασμού (όπως γεωθερμία, τοποθέτηση στο δώμα ηλιακών συλλεκτών κ.α.), αποτελούν μερικά από τα βασικά σημεία της βιοκλιματικής στρατηγικής της πρότασης.

Η μελέτη βιοκλιματικής στρατηγικής έγινε με εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων μέτρησης και υπολογισμού όλων των σχετικών στοιχείων. Έτσι, η σύνθεση εξαρχής συγκροτήθηκε από τις παραπάνω παραμέτρους σε ένα αισθητικό, λειτουργικό, κατασκευαστικό Όλο.

(Σύμβουλος μελέτης : Σ. Κωτσόπουλος)

Περιβαλλοντική και βιοκλιματική στρατηγική. Εφαρμογή της στη συγκεκριμένη πρόταση:

ΙV. Εν είδει συμπεράσματος: Η συγκρότηση των συνθετικών παραμέτρων σε Όλο και η επιβεβαίωση (αλλά και υπέρβαση) των στόχων των προτάσεων (ΙΙ) και (ΙΙΙ).

Οι δύο ιδέες και η υλοποιημένη μεταφορά τους στην πρόταση ελπίζουμε οτι έχουν ήδη απαντήσει στα αιτήματα που έθεσε η ανάλυση του συγκεκριμένου τόπου, όπως περιγράφηκαν στην ενότητα (Ι).

Πέραν όμως της κάλυψης αυτών των αρχικών ζητουμένων, η ίδια η συνθετική διαδικασία μας οδήγησε και σε ένα ακόμη πεδίο προβληματισμού. Προβληματισμό που είχε ως στόχο την απόδοση στη λύση ενός ιδιόμορφου διπλού πνεύματος. Του οποίου οι δυο εκφάνσεις, θεωρημένες ως αντίρροπο ζεύγος, νιώσαμε οτι διατρέχουν ταυτοχρόνως, ιστορικά και κοινωνικά την Ελευσίνα. Πρόκειται για τη σύμπραξη του καθημερινού πραγματισμού της σύγχρονης ζωής της πόλης με μια υποδόρια αίσθηση του υπερβατικού, σχετισμένη με το μυθικό παρελθόν της.

Έτσι, από τη μια πλευρά, πιστεύουμε οτι είναι προφανής ο τεκτονικός, ορθολογικός, νεωτερικός χαρακτήρας της συγκεκριμένης αρχιτεκτονικής, που συμβολίζεται με το τεχνολογικά εξελιγμένο επίπεδο στέγαστρο – βατό δώμα που ορίζει εξαρχής το συνθετικό πεδίο. Και επιπλέον υπογραμμίζεται από την καθαρότητα του φέροντα οργανισμού, τη σαφήνεια της κάτοψης και των λειτουργικών ενοτήτων, τη λιτή επεξεργασία των όψεων, την επίδραση των στρατηγικών περιβαλλοντικού και βιοκλιματικού σχεδιασμού και της σύγχρονης οικοδομικής στη διαμόρφωση της συνθετικής ιδέας. Στην ουσία, όλα τα παραπάνω ορίζουν την εκσυγχρονιστική- πραγματιστική πλευρά αυτής της αρχιτεκτονικής πρότασης.

Και από την άλλη, η απόδοση στη σύνθεση συνολικά μιας ισχυρής χθόνιας διάστασης (μέσω της λειτουργίας συγκεκριμένων χωρικών δομών ή διατάξεων άμεσα συνδεδεμένων με τη γη), εισάγει έμμεσα και υπαινικτικά την αίσθηση του υπερβατικού συνδέοντας την νοητικά με το αφήγημα των Ελευσίνιων μυστηρίων.

Σχετικό χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η σπειροειδής ανοδική και καθοδική πορεία του εσωτερικού υπαίθριου περιπάτου.

Κυρίως η περίπτωση της καθόδου (που διατρέχει το βυθισμένο αίθριο, περνώντας από το στένωμα μεταξύ της αίθουσας πολλαπλών χρήσεων και της πτέρυγας των γραφείων ώστε να συνεχίσει προς τον αρχαιολογικό χώρο), ενισχύει αυτήν την αίσθηση. Επιπλέον, η εναλλαγή φωτός, σκιάς και –ξανά– φωτός κατά την εξέλιξη του περιπάτου, μπορεί ίσως να πει κανείς οτι αποδίδουν σε αυτόν ένα ισχυρό στοιχείο μυστικισμού.