Εξαγορά στον Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό

Σχεδιαστική πρόθεση
Η πρόταση για τα νέα γραφεία της Περιφέρειας θέτει τρεις βασικούς άξονες αναφοράς:

-Σημείο εκκίνησης της σύνθεσης αποτελεί η αναγνώριση των χωρικών ποιοτήτων του οικοπέδου  και η διατήρηση της εγγενούς ατμόσφαιρας του τόπου που απορρέει από την πυκνή φυσική βλάστηση. Το πεδίο επέμβασης αναδύεται ως ένας εν δυνάμει κήπος.
-Δεύτερος άξονας είναι η ανάδειξη του νέου κτιρίου της Π.Ε.Δ.Α. ως μια ευκαιρία αναδιοργάνωσης  του κατακερματισμένου δημόσιου χώρου αυτού του τμήματος της πόλης. Η πρόταση επιχειρεί να δημιουργήσει έναν νέο «αστικό συντελεστή»,  (urban artifact), o οποίος  θα λειτουργήσει ως πυκνωτής της δημόσιας ζωής.
- Τέλος, η θέση της επέμβασης στο όριο πόλης, βιομηχανικής περιοχής και αρχαιολογικού χώρου καταδεικνύει την ιστορική μνήμη της Ελευσίνας σε καθοριστικό παράγοντα της σύνθεσης με διπλή έκφανση:

α. Τη συμβολική γλώσσα του τόπου.
Η συμβολική γλώσσα διατυπώνεται τυπολογικά στην αρχαία πόλη μέσα από τη χειρονομία της περίκλεισης η οποία εκφράζει χωρικά τη συμβολική μετάβαση στον τόπου του "άλλου". Η πράξη της περίκλεισης ως μνήμης του τόπου εκφράζεται μέσα από την αναφορά στο χαρακτηριστικό παράδειγμα του οικοδομήματος του Τελεστηρίου

β. Την κλίμακα
Η συνύπαρξη αποσπασμάτων της ιστορικής εξέλιξης της Ελευσίνας αποτυπώνεται στη σύγκλιση των δύο διαφορετικών κλιμάκων της πόλης, την περιοχή κατοικίας και τη βιομηχανική περιοχή, αντιπαραβάλλοντας τα μεγάλα αντικείμενα του εργοστασίου με τις μικρές διώροφες κατοικίες.

Κεντρική ιδέα
Η πρόταση υιοθετεί την τυπολογική αναφορά του περίκλειστου κήπου (Hortus Conclusus) ως μία χωρική μεταφορά του παραδείσου συνδέοντάς τον συμβολικά και νοηματικά με το μυθολογικό χώρο του Νύσιου πεδίου. 

Το νέο κτήριο επαναδιατυπώνει χωρικά την τοπολογία της υπάρχουσας βλάστησης διαμορφώνοντας ένα εξωτερικό και ένα εσωτερικό οριο που ιχνηλατεί τις συστάδες των ευκαλύπτων, ώστε να οριοθετήσει χωρικά και να ορίσει ουσιαστικά έναν δημόσιο εσωτερικό κήπο, ένα προφυλαγμένο τοπίο ξεκούρασης, περιπάτου, περισυλλογής και μνήμης της πόλης της Ελευσίνας, εν μέσω ασαφών ορίων, απροσδιόριστων περιοχών και κατακερματισμένων δημόσιων χώρων στο όριο της πόλης με τη βιομηχανική ζώνη. 

Το νέο διοικητήριο εγκολπώνει έναν κοινωνικό χώρο προς οικειοποίηση από τους πολίτες με γνώμονα την ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας ενώ παράλληλα, η διαφύλαξη της τοπιογραφίας του οικοπέδου αναφέρεται συμβολικά στο δια παντός αλλοιωμένο τοπίο της Ελευσίνας από την πρόσφατη βιομηχανική δραστηριότητα.

Ένταξη
Η πρόταση επιχειρεί να λειτουργήσει σε πολλαπλές κλίμακες. Η χειρονομία της περίκλεισης διαμορφώνει ένα κτίριο τοπόσημο στην κλίμακα της πόλης με στιβαρή και αναγνωρίσιμη ταυτότητα. Παράλληλα όμως η διαχείριση της υλικότητας και της χωροθέτησης των λειτουργιών αναφέρεται στην κλίμακα της γειτονιάς αποδίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην εμπειρία του πεζού καθώς οι όψεις λειτουργούν ως ημιδιαπερατά φίλτρα που επιτρέπουν την οπτική επαφή με την μικροκλίμακα της ζωής στο εσωτερικό της Π.Ε.Δ.Α.

Ο νέος δημόσιος κήπος μπορεί να λειτουργεί ανεξάρτητα από τη γραφειακή χρήση ως ένα καταφύγιο και πυκνωτής της δημόσιας σφαίρας της πόλης, αλλά και ως προέκταση των χώρων εργασίας της Περιφέρειας. Γίνεται με αυτόν τον τρόπο σημείο συνάντησης τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους εργαζόμενους.

Η ελεύθερη δημόσια πρόσβαση στον κήπο πραγματοποιείται από ράμπες στις δύο παρειές του κτηρίου που καταλήγουν σε ήπια διαμορφωμένα πρανή στο εσωτερικό. Η κεντρική είσοδος της Π.Ε.Δ.Α  επί της οδού Ηρώων Πολυτεχνείου σηματοδοτείται ως μία εισχώρηση της συνεχούς μάζας του κτηρίου, που υποδέχεται τον επισκέπτη με φόντο τον κήπο, και επιτρέπει τη διαμπερή κίνηση προς αυτόν όταν το κτήριο βρίσκεται σε λειτουργία.

Οργάνωση των λειτουργιών
Το κτήριο οργανώνεται σε δύο πτέρυγες εκατέρωθεν της κύριας εισόδου: τους γραφειακούς χώρους των υπηρεσιών και το δημόσιο κομμάτι των κοινόχρηστων χώρων παρέχοντας τη δυνατότητα ανεξάρτητης λειτουργίας τους.

Οι κοινόχρηστες λειτουργίες (φουαγιέ, καφέ, χώρος εκθέσεων, αμφιθέατρο) έχουν άμεση πρόσβαση στον κήπο για την προέκταση των λειτουργιών τους και στον υπαίθριο χώρο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και δευτερεύουσα είσοδο-έξοδο επί της οδού Κιουρί.

Η πτέρυγα των γραφειακών χώρων διαθέτει πέραν της κεντρικής εισόδου επί της Ηρώων Πολυτεχνείου και δεύτερη είσοδο για το κοινό επί της οδού Τζαφέρη στη Διέυθυνση Μεταφορών διασχίζοντας έναν μικρότερο περίκλειστο κήπο.

Ένας διαφώτιστος διώροφος άξονας κυκλοφορίας διατρέχει τη γραφειακή πτέρυγα παρέχοντας πρόσβαση στις υπηρεσίες που οργανώνονται στους δύο ορόφους.

Αρχιτέκτονες: Λεωνίδας Παπαλαμπρόπουλος, Γεωργία Συριοπούλου
Συνεργάτες: Τσαμπίκα Μάνου, Γιάννης Αϊβατζίδης
Πρόγραμμα: Κεντρικά γραφεία της Περιφέρειας Δυτικής Αττικής
Τόπος: Ελευσίνα
Μέγεθος: 11,000μ²
Έτος: 2018