Ένας χώρος έως τώρα κενός περιεχομένου, καλείται να γίνει τόπος οικειότητας για το χθες, το τώρα και το αύριο των κατοίκων της πόλης των Χανίων. Εκεί όπου επικρατεί η σιωπή, επιζητείται να ριζώσουν οι ήχοι του θροΐσματος των φύλλων, το κελάηδισμα των πουλιών, τα παιδικά γέλια, οι φωνές και οι ψίθυροι, οι καθημερινές βόλτες, το παιχνίδι και οι αναμνήσεις. Ένα πάρκο γειτονιάς, το οποίο εγκολπώνει εντός του έναν βρεφονηπιακό σταθμό και ένα κέντρο ημερήσιας φροντίδας ηλικιωμένων, χρήσεις οι οποίες προσπαθούν να πλέξουν ελεύθερα το δικό τους ατομικό και συλλογικό “αρχιτεκτονικό παραμύθι”, ενεργοποιώντας όλα αυτά που σήμερα βρίσκονται σε έλλειψη, χαράζοντας με αυτό τον τρόπο τις ζωές των κατοίκων που θα επωφεληθούν από τις λειτουργίες που καλούνται τα παραπάνω να εξυπηρετήσουν. 

Η κατανομή των διαφόρων χωρικών ενοτήτων -βάση των ζητουμένων του διαγωνισμού- στην καλύτερη δυνατή θέση, ο συγκερασμός των διαφορετικών κλιμάκων που απαιτείται από κάθε λειτουργία ώστε να παραχθεί ένα ομοιογενές σύνολο, η δημιουργία μιας ογκοπλασίας αρχετυπικής και λειτουργικής, αλλά ταυτοχρόνως πλαστικής και εύληπτης, και τέλος, η ένταξη του συνόλου της σύνθεσης εντός της περιοχής της παρέμβασης, αποτέλεσαν τους βασικούς άξονες που έδωσαν κατεύθυνση στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Ένας σχεδιασμός που έχει ως στόχο την εμφάνιση ενός νέου κόσμου εντός του ήδη υπάρχοντος, ανοικτού ως προς την ερμηνευτική του απόδοση, όπου το κάθε του μέλος είναι υπαινικτικό σχετικά με τη λειτουργία που εκπληρώνει, και από κοινού, όλα μαζί, συνθέτουν ένα αρμονικό όλον.

Βασική αρχή του σχεδιασμού είναι ο επιμερισμός του δοθέντος γηπέδου σε μικρότερα περιβάλλοντα, προκειμένου να μπορούν να αναπτυχθούν περισσότερες δραστηριότητες από ξεχωριστές ομάδες ταυτόχρονα, ώστε ο χώρος στο σύνολό του να ανταποκρίνεται καλύτερα στις ατομικές ανάγκες των χρηστών που θα τον κατοικήσουν συλλογικά. Ένα σύνολο που οφείλει να ανταποκρίνεται ταυτοχρόνως σε τέσσερις διαφορετικές κλίμακες, εκείνη της γειτνιάζουσας περιοχής, της κλίμακας των παιδιών, της κλίμακας των ενηλίκων και της κλίμακας μιας σύνθεσης με δημόσιο χαρακτήρα.

Προς αυτή την κατεύθυνση επιλέγεται μια ορθολογική κτιριακή δομή, με ρίζες σε βασικά αρχιτεκτονικά αρχέτυπα, διαχρονικά καταγεγραμμένα στο συλλογικό υποσυνείδητο. Μια δομή που επιδιώκει να παραγάγει ένα κανονιστικό σύστημα, μια σύγχρονη αρχιτεκτονική πρόταση, η οποία με την εμφάνισή της επιζητά να ριζώσει στον χώρο, σα να υπήρχε από πάντα. Η μακρά αρχιτεκτονική παράδοση της Κρήτης με τον αυστηρό ορθοκανονικό της χαρακτήρα, η ιδεογραμματική γραφή της γραμμικής Α, οι πολύχρωμες τοιχογραφίες των μινωικών ανακτόρων, η διάταξη της κτιριακής μάζας γύρω από ένα αίθριο, η οποία απαντάται από τα μινωικά ανάκτορα έως και τα πιο κοντινά στις μέρες μας μετόχια -αν και αρχέγονα και τα ίδια-, το παρακείμενο ρέμα που ξετυλίγεται σαν τον όφι στον χώρο, η κλίμακα των σπιτιών που γειτνιάζουν στο γήπεδο, οι επικλινείς στέγες με τα κεραμίδια, δίνουν έναυσμα στη φαντασία που θα αρχίσει να ιεραρχεί και να συνθέτει όλα αυτά τα θραύσματα σε έναν ομοιογενή οργανισμό.

Γύρω από το κεντρικό αίθριο θα κληθεί να οργανωθεί ο βρεφονηπιακός σταθμός, αποτελούμενος από τέσσερις όγκους, καθένας από τους οποίους εξυπηρετεί και μια διακριτή λειτουργία. Έτσι, κάθε όγκος είναι διαμπερής, αφήνοντας τον εξωτερικό χώρο να διεισδύσει στον εσωτερικό, εκπληρώνοντας την ανάγκη για άμεση σχέση του μέσα με το έξω. Μια βαριά πλάκα, με πλαστικές εξάρσεις που λειτουργούν ως φωταγωγοί, για στέψη, έρχεται να χαρακτηρίσει το σύνολο των όγκων, δίνοντάς τους παράλληλα μια κίνηση καθώς και μια γλυπτική υφή, απελευθερώνοντας έτσι τη σύνθεση από την αυστηρότητα του ορθολογισμού της.

Το ΚΗΦΗ, ως μια πυργοειδής δομή, σαν ένας βράχος που συμπληρώνει την ογκοπλασία των δωμάτων του βρεφονηπιακού σταθμού, ολοκληρώνει τη σύνθεση της ζητούμενης κτιριακής μάζας, ενώ τοποθετείται σε αυτό το σημείο αφενός για να είναι πιο κοντά στις κεντρικές εισόδους, διευκολύνοντας την πρόσβαση των ηλικιωμένων, κι αφετέρου, ώστε να γειτνιάζει άμεσα με τα αίθρια του σταθμού, ενθαρρύνοντας με αυτό τον τρόπο τη συμβίωση μικρών και μεγάλων. Η θέση αυτή και ο τρόπος με τον οποίο εμφανίζεται το ΚΗΦΗ στον χώρο, του προσδίδουν επίσης ένα τοπωνυμιακό χαρακτήρα. 

Τέλος, το πάρκο της γειτονιάς που έρχεται να αγκαλιάσει τις δύο αυτές λειτουργίες, εκτείνεται σε όλο το γήπεδο μέσω μιας ελλειψοειδούς κίνησης, που αποτελεί το μόνο στοιχείο που ξεφεύγει από την αυστηρή γεωμετρία και εμφανίζεται πιο ελεύθερα στον χώρο, λειτουργώντας με αυτό τον τρόπο αντιστικτικά και προσδίδοντας μια φυσικότητα στη σύνθεση. Μεταξύ της πυκνής δενδροφύτευσης που ακολουθεί αυτή την κίνηση, αποκαλύπτονται χώροι συγκέντρωσης και χώροι περισσότερο απομονωμένοι, που δύνανται να δημιουργήσουν πολλές και διαφορετικές βιωματικές καταστάσεις για τους χρήστες του.

Όλες οι παραπάνω συνθετικές επιλογές, που διαρκώς στοχεύουν στον επιμερισμό της κλίμακας του μέρους και τη συνοχή του όλου, με τα αρχετυπικά στοιχεία όπως το αίθριο, η στοά, ο πύργος, ο χτισμένος από εμφανή τούβλα τοίχος, οι κερκιδωτές διαμορφώσεις, οι κρήνες, η φύση, επιδιώκουν να αφυπνίσουν το αρχέγονο ένστικτο  κατοίκησης του χώρου, τροφοδοτώντας με αυτό τον τρόπο με ιδέες και ενεργοποιώντας τη φαντασία των διαφορετικών χρηστών του, ώστε εν τέλει, να προκύψει ένας χώρος που θα οικειοποιηθεί, θα γίνει ένας νέος τόπος, μέρος της καθημερινής ζωής της πόλης των Χανίων, έτοιμος να παραγάγει τις αναμνήσεις που θα ακολουθούν για πάντα τους κατοίκους της. Μια μικρή πολιτεία που θα ριζώσει ανάμεσα στα βουνά και τη θάλασσα που κυκλώνουν την πόλη των, ως ένας νέος τόπος ευζωίας για τους μικρούς, τους μεγάλους και τους ακόμα μεγαλύτερους χρήστες του.

Αρχιτέκτονες: Ιέρωνος17_Αρχιτεκτονικό Εργαστήριο

Ομάδα: Σπύρος Γιωτάκης, Κίμων Κωνσταντάρας, Μαγδαληνή Πετρολέκα

Στατική μελέτη: Παύλος Μαλανδράκης

Ηλεκτρομηχανολογική μελέτη: Βαγγέλης Θεοδοσάτος