Αρχιτεκτονική μελέτη: Κ - Αρχιτέκτονες Ε.Ε. (Έμυ Ζουμπουλίδου, Αλίνα Πάνου, Αναστ. Μ. Κωτσιόπουλος, συνεργάτις Μίνα Χατζημανώλη)
Ανδρέας Επίσκοπος, πολιτικός μηχανικός
Κώστας Σαρρόπουλος, Η/Μ μηχανικός
Γιάννης Γιαννακίδης, τοπογράφος μηχανικός
Μελέτη 2018

Η κατοικία πρόκειται να κατασκευαστεί σε οικόπεδο που βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά της οδού Ακροπόλεως, στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης (εικ. 01). Το οικόπεδο, επιφανείας 101,39 μ², έχει εξαιρετική θέα προς τα νοτιοδυτικά, δηλαδή προς το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, τον Θερμαϊκό κόλπο και τον Όλυμπο. 

εικ. 01 Γενικό τοπογραφικό

Η πρόταση ακολουθεί υποχρεωτικά το Διάταγμα ΠΔ 17-5-1979 για την Άνω Πόλη Θεσσαλονίκης, όπως τροποποιήθηκε το 1980, το 1999 και το 2007, το οποίο επιβάλλει ποσοτικούς και μορφολογικούς περιορισμούς στα νέα κτήρια. Κατά τους μελετητές, ο ευρύτερος στόχος αυτού του θεσμικού πλαισίου δεν είναι να οδηγήσει σε μια ισοπεδωτική γενική εικόνα πανομοιότυπων κτηρίων αλλά να αναδείξει τις επί μέρους ιδιαιτερότητες του κάθε κτηρίου, την προσωπικότητα του αρχιτέκτονα και την εποχή που σχεδιάστηκε, στο πλαίσιο, βεβαίως, μιας κοινής ογκοπλαστικής οργάνωσης, η οποία χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένα και αναγνωρίσιμα δομικά χαρακτηριστικά, όπως η ύπαρξη στεγών, οι προεξοχές, τα ύψη κλπ. 

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το σχήμα του οικοπέδου και των ομόρων κτισμάτων προσδιορίζει την οργάνωση της κάτοψης της κατοικίας, με την τοποθέτηση του ακαλύπτου χώρου προς την πλευρά της θέας και την αποκατάσταση της συνέχειας του οικοδομικού μετώπου επί της οδού Ακροπόλεως (εικ. 02).

εικ. 02 Η σχέση με τα υπάρχοντα γειτονικά κτίσματα στην οδό Ακροπόλεως

Η θέα προς τη Θεσσαλονίκη και η θέση των ομόρων κτισμάτων οδηγεί στη βασική επιλογή της τοποθέτησης των χώρων διημέρευσης και υποδοχής, όπως και της κουζίνας, στο ανώτερο επίπεδο, και των υπνοδωματίων και βοηθητικών χώρων στα υπόλοιπα (εικ. 03). 

εικ. 03 Εγκάρσια τομή

Η σήμανση των κυρίων χώρων αποσαφηνίζεται και οπτικά με την ξύλινη στέγη και την κατασκευή αρχιτεκτονικών προεξοχών και στεγασμένου εξώστη με τέτοιο τρόπο, ώστε να οριοθετείται η θέση και το σχήμα των κυρίων χώρων διαμονής (καθιστικού και κουζίνας). 

Η χωροθέτηση του καθιστικού, της κουζίνας και των βοηθητικών χώρων (κλιμακοστάσιο – ανελκυστήρας και WC ξένων) καθορίζει την όλη δομή του κτηρίου, που ανταποκρίνεται στο πνεύμα του Κανονισμού της Άνω Πόλης Θεσσαλονίκης. Η δομή αυτή προβλέπει τριμερή οργάνωση του κτίσματος και, συγκεκριμένα, εκτεταμένη βάση από εμφανές σκυρόδεμα με μικρότερα ανοίγματα, κύριο προεξέχοντα όγκο με κάλυψη από συρόμενα και πτυσσόμενα ξύλινα περσιδωτά φύλλα και ξύλινη στέγη (εικ. 04 και 05).

εικ. 04 Άποψη από την οδό Ακροπόλεως

εικ. 05 Προοπτικό της νοτιοδυτικής πλευράς

Αναλυτικότερα, οι χρήσεις χωροθετούνται, όπως φαίνεται στις κατόψεις, ως εξής: 

Στην κατώτερη στάθμη προβλέπονται: ένα υπνοδωμάτιο και βοηθητικοί χώροι, όπως λουτρό, πλυσταριό, χώρος Η/Μ εγκαταστάσεων και αποθήκη. Αυτή η στάθμη επικοινωνεί με τον αύλειο χώρο, που είναι διαμορφωμένος σε δύο επίπεδα (εικ. 06).

εικ. 06 Κάτοψη υπογείου

Στη μεσαία στάθμη (εισόδου) υπάρχει ημιυπαίθριος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτου, ενώ μέσα στην κατοικία προβλέπονται: χώρος εισόδου με ανελκυστήρα-κλιμακοστάσιο και δύο υπνοδωμάτια με λουτρό (εικ. 07).

εικ. 07 Κάτοψη ισογείου

Στην ανώτερη στάθμη προβλέπονται: καθιστικό με προεξοχή (σαχνισί) στη βορειοανατολική πλευρά και στεγασμένο εξώστη με αποθήκη στη νοτιοδυτική, WC ξένων και κουζίνα με γωνιά φαγητού (εικ. 08, 09, 10, 11, 12, 13).

εικ. 08 Κάτοψη ορόφου

εικ. 09 Άποψη από νοτιοδυτικά

εικ. 10 Το καθιστικό από νοτιοδυτικά

εικ. 11 Το εσωτερικό του καθιστικού τη νύχτα

εικ. 12 Το εσωτερικό του καθιστικού την ημέρα και η θέα προς τον Θερμαϊκό

εικ. 13 Η μικρή τραπεζαρία της κουζίνας

Στο δώμα υπάρχουν δύο δικλινείς στέγες χωρίς πλάκα σκυροδέματος, κατασκευασμένες με ξύλινο σκελετό εμφανή εσωτερικά, και επικάλυψη με εύκαμπτα φύλλα οξειδούμενου χαλκού, ενώ το υπόλοιπο της κατασκευής στεγάζεται από πλάκα σκυροδέματος με μόνωση τύπου roof tiles. Οι δύο δικλινείς στέγες έχουν ανοιγόμενα κουφώματα στα τύμπανα των τριγωνικών αετωμάτων, ώστε να εξασφαλίζεται ο βραδινός δροσισμός των χώρων και ο έμμεσος επί πλέον φωτισμός τους.

Τα κύρια υλικά είναι τα εξής:

Ο φέρων οργανισμός αποτελείται από τοιχώματα και πλάκες εμφανούς οπλισμένου σκυροδέματος, με εσωτερική μόνωση. Ο ξυλότυπος θα αποτελείται από οριζόντια τοποθετημένες πλανισμένες σανίδες, εκτός των τμημάτων μεταξύ ανοιγμάτων, όπου θα χρησιμοποιηθούν λείες τάβλες και όπου το σκυρόδεμα θα βαφεί με τσιμεντόχρωμα χονδροκόκκινης απόχρωσης.

Οι στέγες κατασκευάζονται με ξύλινο σκελετό με στοιχεία τετραγωνικής διατομής, χωρίς μεταλλικές ενισχύσεις ή ειδικά τεμάχια στους κόμβους, με αεριζόμενη μόνωση, επικάλυψη με φύλλα οξειδούμενου χαλκού και εσωτερικό πέτσωμα λευκό ηχοαπορροφητικής υφής.

Προβλέπονται κουφώματα ηλιοπροστασίας στις δύο κύριες όψεις του καθιστικού, ξύλινα περσιδωτά με περιμετρική ενίσχυση αλουμινίου ή χάλυβα και ρολά στα μικρότερα ανοίγματα. Τα λοιπά κουφώματα κατασκευάζονται από στοιχεία αλουμινίου και ξύλου ειδικής διατομής (εικ. 14).

Τα δάπεδα διαμορφώνονται από μεγάλου μεγέθους πλάκες τεχνητού γρανίτη στις δύο κατώτερες στάθμες και σύνθετες ξύλινες σανίδες στην ανώτερη στάθμη. 

εικ. 14 Άποψη από την οδό Ακροπόλεως

Προβλέπεται θέρμανση και κλιματισμός με συνδυασμό συστήματος ενδοδαπέδιας θέρμανσης και μονάδες fan coil θερμού και ψυχρού αέρα, χαμηλού ύψους εντός του δαπέδου. Το σύνολο της μονωτικής επένδυσης του κτηρίου γίνεται εσωτερικά με χρήση μονωτικών πλακών πάχους 8 εκ. και επικάλυψη γυψοσανίδας. Ο χώρος αυτός, μεταξύ τοιχώματος σκυροδέματος και γυψοσανίδας, χρησιμοποιείται για τη διέλευση όλων των παροχών των Η/Μ εγκαταστάσεων.