Διαγωνισμός

Πώς μπορούν χρήστες και τοπίο να συνυπάρξουν σε τέτοια αρμονική ισορροπία, έτσι ώστε να δημιουργήσουν ένα οικείο επίπεδο διαβίωσης τέτοιο, ώστε το κτίριο να μοιάζει σα να μην υπάρχει και να είναι αόρατο; Η ομάδα μας διατύπωσε αυτή την εννοιολογική ερώτηση, λαμβάνοντας υπ’ όψιν της την εξέχουσα τοποθεσία του οικοπέδου για το Κτίριο Τεχνών εντός του campus του Κολλεγίου Αθηνών. 

Χωροθετημένο μερικά βήματα μακριά από την κύρια πύλη της οδού Στεφάνου Δέλτα, η βόρεια πλευρά του κτιρίου πρόκειται να αποτελέσει την πρώτη εντύπωση του επισκέπτη που εισέρχεται στο Κολλέγιο και την τελευταία ανάμνηση των μαθητών μετά την αποφοίτησή τους, με κυρίαρχη θέση στην καθημερινή ζωή και εμπειρία. Ενταγμένο ανάμεσα στις εκπαιδευτικές και τις αθλητικές εγκαταστάσεις του campus, και παράλληλα τοποθετημένο στο όριο των γηπέδων και το άλσους του, το έργο αναπτύσσεται έχοντας μια διάσπαρτη κτιριακή ογκοπλασία που θα ενθαρρύνει τις ροές των μαθητών, και θα τους επιτρέψει να βιώσουν ισάξια κτίριο και περιβάλλοντα χώρο μέσω μιας ιεραρχημένης κυκλοφορίας. Ως εκ τούτου, η ομάδα μας πρότεινε τον διαχωρισμό του ζητούμενου κτιριολογικού προγράμματος σε δύο μεγάλες κατηγορίες: α) τις εκπαιδευτικές χρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των εργαστηρίων τεχνών, της βιβλιοθήκης, των τάξεων και των χώρων προσωπικού, και β) τις εκθεσιακές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένων του εκθεσιακού χώρου, των εγκαταστάσεων υγιεινής, της εισόδου, των αποθηκών και του αμφιθεάτρου. Προκειμένου να βελτιώσουμε την περιβαλλοντική απόδοση του κτιρίου, αποφασίσαμε να μειώσουμε την επιφάνεια του κτιριακού κελύφους και να οργανώσουμε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα επάνω από το έδαφος, και το εκθεσιακό πρόγραμμα στο υπόγειο. Ο διαμοιρασμός αυτός επιτρέπει τον ξεκάθαρο διαχωρισμό μεταξύ των ροών των μαθητών (προς τις τάξεις και τα εργαστήρια) και των ροών των επισκεπτών (προς τον εκθεσιακό χώρο), ενώ την ίδια στιγμή η εσωτερική κτηριακή επικοινωνία επιτυγχάνει τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την τέχνη.

Σκεπτόμενοι τα χαρακτηριστικά του οικοπέδου και προκειμένου να ενδυναμώσουμε τις υπάρχουσες ροές των μαθητών που αξιοποιούν το αλσύλλιο εντός και παρακείμενα του οικοπέδου, καθώς και τη σύνδεση του κτιρίου με τα γήπεδα, η ομάδα μας πρότεινε τη διάσπαση του εκπαιδευτικού προγράμματος του Κτιρίου Τεχνών σε πέντε διακριτούς όγκους. Ο ενδιάμεσος υπαίθριος χώρος της προτεινόμενης ογκοπλασίας ενισχύει την υπάρχουσα κυκλοφορία του campus, ενώ προσφέρει ανεξάρτητη πρόσβαση στις τάξεις, τα εργαστήρια, τη βιβλιοθήκη και τα γραφεία του προσωπικού. Πέντε πυρήνες συνδέουν την εκπαιδευτική Ανωδομή με τη ζώνη του υπογείου. Σε αυτό το Μεγάλο Υπόγειο σχεδιάσαμε τον εκθεσιακό χώρο και τις υποστηρικτικές χρήσεις του. 

Οι μαθητές, κινούμενοι από την εκπαιδευτική Ανωδομή προς το Μεγάλο Υπόγειο, συναντούν μια πολυλειτουργική Αίθουσα πριν κινηθούν προς τον εκθεσιακό χώρο διπλού ύψους. Τρία πράσινα αίθρια προσφέρουν οπτική πρόσβαση άνωθεν, φυσικό φωτισμό και αερισμό, και επαφή με τη βλάστηση. Η ομάδα μας αποφάσισε να εισάγει την Αίθουσα αυτή στην πρόταση, οραματιζόμενη έναν συλλογικό χώρο ανοικτού εργαστηρίου όπου ιδέες και ομαδικό πνεύμα θα επωάζονται. Φανταζόμαστε την Αίθουσα του Μεγάλου Υπογείου σαν μια από τις πιο δραστήριες, ανοικτές και ζωντανές περιοχές του Κτιρίου Τεχνών: μια ζώνη όπου οι μαθητές θα παρουσιάζουν τη δουλειά τους και θα προετοιμάζουν τις ετήσιες εκθέσεις τους, οι γονείς θα θαυμάζουν τα παιδιά τους, και οι επισκέπτες θα συμμετέχουν σε ανοικτά σεμινάρια. Ένα κρυφό υπόγειο σύμπαν, όπου η φύση εκλεπτυσμένα εισέρχεται στην παιδαγωγική, η εκπαίδευση και η επιστήμη συναπαντούν την τέχνη, και ποικίλες διαφορετικές εκφράσεις συναντώνται ελεύθερα. Παρακείμενα της Αίθουσας και σε άμεση σύνδεση με αυτή βρίσκεται ο Εκθεσιακός Χώρος. Δύο μεγάλες σκάλες βυθίζουν τον χρήστη προς αυτόν από την κεντρική πλατεία εισόδου. Αξιοποιήσαμε την περιοχή σχήματος Γ μεταξύ των δύο κλιμακοστασίων, τοποθετώντας ένα εξωτερικό αμφιθέατρο και χώρο συγκεντρώσεων. 

Προς τιμήν του δωρητή, η ομάδα μας αποφάσισε να αφιερώσει τέσσερις ευρύχωρες περιοχές του χώρου υποδοχής του κτιρίου, για να εκτεθεί μια επιλογή των έργων τέχνης της συλλογής του κάτω από τους φεγγίτες της οροφής. Η πρότασή μας για το Κτίριο Τεχνών, με τη διάσπαρτη ογκοπλασία της, τούβλινη όψη και τη σύνδεση με το τοπίο, μελετά προσεκτικά το οικόπεδο επέμβασης, το campus, το ζητούμενο κτιριολογικό πρόγραμμα, τη συλλογή τέχνης του δωρητή, τον προϋπολογισμό και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα του έργου. Βελτιώνει την κοινωνική και εκπαιδευτική διάδραση μέσα και έξω από το καινούριο κτίριο και ενσωματώνει την καινούρια αυτή τυπολογία στην εκπαιδευτική εμπειρία και ζωή του Κολλεγίου.

Αρχιτέκτονας: Οικονομάκης Σιαμπακούλης αρχιτέκτονες (Ηλίας Οικονομάκης, Άγγελος Σιαμπακούλης) 
Προοπτικές εικόνες: Όλεγκ Σταθόπουλος
Σύμβουλος: Νίκη Αϊνατζή
Σύμβουλος κόστους και κατασκευασιμότητας: KUBE contractors / Νικόλας Καραντινός