Συμμετοχή στον ανοιχτό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό “ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ ΠΑΝ.ΟΡΑΜΑ.” Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου και υποστηρικτικών εγκαταστάσεων θεάτρου λόφου Λυκαβηττού.  

Λαμβάνοντας υπόψιν τους συσχετισμούς που δημιουργήθηκαν μεταξύ των κτηρίων που -στην ελληνική και στην ελληνιστική πόλη- συγκροτούσαν μια Ακρόπολη, ο Λυκαβηττός, με έναυσμα τα ζητούμενα του διαγωνισμού και δεδομένο το μεταλλικό θέατρο, σχεδιάστηκε ως άλλη Ακρόπολη. 

Κύρια συνθετική κίνηση που συνδέει την παλαιά με τη νέα χειρονομία, είναι αυτή του επιμήκους διαδρόμου, ο οποίος, ως στοά, οδηγεί από τη νοτιοδυτική είσοδο προς τον χώρο του θεάτρου, αφήνοντας το βλέμμα προς τα νότια στον τοίχο του βράχου. Μια μεγάλη πλατεία που την ορίζει ο κάθετος τοίχος του βράχου στα νότια, ο σχεδόν μεταφυσικός πυραμιδοειδής βράχος δυτικά του θεάτρου, σκόρπια πεύκα και το κενό στα βορειοδυτικά. Κατά το ήμισυ στρώνεται με μάρμαρο και το άλλο μισό με πατητό χώμα, εγκιβωτιζόμενο σε λωρίδες μεταλλικές για την ομοιόμορφη απορροή των ομβρίων.

Πρόταση_ Δύο αρχιτεκτονικά συμβάντα επιβάλλονται στους χώρους των πρώην νταμαριών: Το θέατρο του Τάκη Ζενέτου – Η άδεια παραλληλόγραμμη επιφάνεια στο μέγεθος του στυλοβάτη του Παρθενώνα. Χώροι για προγραμματιζόμενη και μη προγραμματιζόμενη συλλογικότητα.

Στην κεντρική μαρμάρινη πλάκα, όπου οι αρμοί των όγκων του δαπέδου τείνουν να αφανιστούν, ο περιπατητής, σε τόπο γυμνό και απόλυτο, οδηγείται σε αναστοχασμό και αναζητήσεις, τη στιγμή που η είσοδος στο αυθεντικό δάπεδο του Παρθενώνα πλέον δεν επιτρέπεται. Εδώ εγγράφεται το σχήμα του ναού ως γυμνή επιφάνεια στρώσης από μάρμαρο Διονύσου, σε πλάκες 3,00 Χ 1,80 μ. πάχους 15 εκ. 

Στο δυτικό όριο, πριν από τη στενωπό των βράχων, εγκαθιστούμε όλες τις απαιτούμενες λειτουργίες στεγασμένες μέσω μεταλλικής κατασκευής. Η θέση τους στο περιθώριο, όπου η μεταλλική δομή συνομιλεί με την τοπογραφία του λόφου, αντικατοπτρίζει ένα αστικό πρόβλημα που χαρακτηρίζει την Αθήνα: αυτός ο διάδρομος προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει όρια φυσικού και τεχνητού τοπίου. Ένας επιμήκης διάδρομος λειτουργεί ως υπαίθριο φουαγιέ.   

Το εμβληματικό έργο του Τάκη Ζενέτου αποκαθίσταται σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες, και η δική μας πρόταση έρχεται να συνδράμει ως προς αυτό, πολλαπλασιάζοντας την αίσθηση της διαφάνειας που εκείνος τόσο πολύ αναζητούσε. Οι χώροι περιμετρικά του θεάτρου αποδίδονται σε κοινή ελεύθερη χρήση. Τέσσερα καμπύλα τοιχία γυαλιού, ύψους 4,50 μέτρων, ορθώνονται εμπρός από τους πυλώνες και γίνονται μέρος του μεταλλικού φορέα. Αποκρύπτουν τον ίδιο και τις υποστηρικτικές λειτουργίες του θεάτρου, αφήνοντας εκτεθειμένο μόνο το κοίλο τμήμα των κερκίδων, παραπομπή στο σκίτσο του δημιουργού. Η δυναμική του βράχου εμπλουτίζεται μέσω της αντανάκλασής του. 

Δύο άλλα καμπύλα τοιχία γυαλιού διαμορφώνουν ασαφή όρια της σκηνής πίσω από τον κεντρικό χορό, αφήνοντας το βλέμμα να φτάνει στη στενωπό των βράχων βόρεια του θεάτρου, φέροντας τον μακρινό ορίζοντα πάλι μέσα στη σκηνή. Επιτυγχάνουμε τρία επίπεδα ανάγνωσης του χώρου της σκηνής, με όρια που παραμένουν ημιδιαφανή ως τοιχία, αλλά και καθρεφτίζουν τους παρακείμενους βράχους.

Ως προς τις φυτεύσεις, οι γραμμές που καθοδήγησαν τον σχεδιασμό οργανώνουν – πλαισιώνουν τις ομάδες των υφιστάμενων δέντρων και τις εμπλουτίζουν. Ο εμπλουτισμός με νέο πράσινο στις περιοχές των νέων διαμορφώσεων, αφορά τη φύτευση πεύκων του είδους Pinus Brutia και Pinus Pinea (συνολικά 14 πεύκα και 1 κυπαρίσσι Sempervierens ορθόκλαδο).

Πρόταση στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό με τίτλο: Ανοιχτός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός προσχεδίων, μελέτης, υλοποίησης “ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΣ ΠΑΝ.ΟΡΑΜΑ”. Shortlisted proposal

Ομάδα Μελέτης: Κάρολος Ραάτ, Νίκος Σκουτέλης 

Ακολουθεί η περίληψη στα αγγλικά. 

Taking into account correlations between the buildings who formed an Acropolis in a typical Greek and Hellenistic city, Lycabettus hill was designed as an Acropolis.

The main synthetic movement that connects the old with the proposal is the elongated corridor, which, as a gallery, leads from the southwest entrance to the theater. This synthetic axis is placed parallel to the south rock. A large square defined by the vertical wall of the rock to the south, the almost metaphysical pyramidal rock to the west of the theater, scattered pines and the void to the northwest. Half of the square is paved with marble and the other half with compressed earth blocks, packed in metal strips with rainwater inlets.

Proposal_ Two architectural dynamic forms define the area of the former tombs: The theater of Takis Zenetos and the empty rectangular surface, similar of the Parthenon’s base. Spaces for programmable and unplanned collectivity. Layout of the open area, as a spacious square, offers many possibilities for operation.

Here is the shape of the Parthenon, 69.5 by 30.9 meters (228 by 101 ft.), as a bare layer of Dionysus marble. We use marble slabs 3.00 X 1.80 m, 15 cm thick. The large side is facing northeast, conversing with the environment by an elongated monolithic bench in level + 230.50 m. A second view point is created in level + 229.00 m. with benches/marble volumes and finally a metal balcony in level + 228.80 m. Multiple possibilities are given for viewing the distant landscape by these three levels. 

At the western boundary, before the narrowing of the rocks, we install all the required functions under a metal structure. Its location on the fringe, where the metal structure meets the topography of Hill, is a reflection of an urban problem very characteristic of Athens: this corridor is trying to redefine natural and artificial landscape. An elongated corridor function as an open air foyer.

The emblematic work of Takis Zenetos is being restored according to the approved studies. Considering creation as a sculptural object, our proposal multiply the sense of transparency, one of his main goals. Spaces around Lycabettus Theater are attributed to common free use. Four curved 4.50-meter-high glass walls stand in front of the pillars, and become part of the metal frame of the theater. They hide the support functions as well as its frame. The dynamic of the rock is enhanced by its reflection. The only visible part of theater from visitors is the curved part of the top, a reference to Zenetos’ figure. 

Two other curved glass walls form fuzzy boundaries of the stage behind the scene. We achieve three levels of reading the stage area, using boundaries that remain translucent as a wall and reflects the adjacent rocks.

As for the plantings, we organize/frame the groups of existing pine trees (Pinus Brutia and Pinus Pinea) and enrich them with 14 Pines and 1 Cypress Sempervierens Orthoclados.

Competition: “LYCABETTUS PAN.ORAMA", design of surrounding landscape areas and supporting infrastructure of Lycabettus Hill Theatre, Shortlisted proposal 

Team: Karolos Raat & Nikos Skoutelis