Συμμετοχή Στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό Για Το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης (ΝΑΜΣ)

Το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης, που χωροθετείται στο οικόπεδο του πρώην εργοστασίου του ΧΥΜΟΦΙΞ, βρίσκεται στις παρυφές της πόλης της Σπάρτης και διεκδικεί τον ρόλο του στην ανάδειξη της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης και επανένταξης -υπό νέα λειτουργία- ενός ανενεργού βιομηχανικού κτιρίου, το οποίο -μαζί με τη νέα κτιριακή προσθήκη στην πρότασή μας- γίνεται στοιχείο μιας νέας αρχιτεκτονικής ενότητας. Η δομή του ΧΥΜΟΦΙΞ γίνεται συνθετικό στοιχείο της νέας σύνθεσης, ενώ η συνολική πρόταση οργανώνεται γύρω από μία υπερυψωμένη πλατεία, πάνω στην οποία καταλήγει η υπαίθρια διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου.

Στην πρότασή μας, ο χώρος των εργαστηρίων έχει τον ρόλο στοιχείου αναφοράς για τους χώρους των εκθέσεων, και την υπαίθρια διαμόρφωση ως έναν χώρο παραγωγής-προετοιμασίας των προς έκθεση ευρημάτων, και υπό αυτή την έννοια είναι αναπόσπαστο κομμάτι μιας ολοκληρωμένης και εμπλουτισμένης μουσειακής εμπειρίας. Η ανυψωμένη πλατεία και ο χώρος των εργαστηρίων αποτελούν τα συνδετικά στοιχεία μεταξύ των μόνιμων εκθέσεων, των εργαστηρίων, των υπαρχουσών αρχαιοτήτων και εν τέλει του συνόλου της πρότασης. Η δυτική όψη διαμορφώνεται από συμπαγείς όγκους με αναφορά στο ΧΥΜΟΦΙΞ, ενώ η ανατολική όψη λειτουργεί ως οθόνη προβολής των εργαστηριακών λειτουργιών προς την υπαίθρια διαμόρφωση.

Τα υλικά που επιλέγονται και ο τρόπος διαμόρφωσης των όψεων λογοδοτούν στο χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα της κατασκευής (πχ τοπικά υλικά). Eπιπλέον, μέσα από τη βέλτιστη αξιοποίηση του φυσικού ηλιασμού και αερισμού, εξοικονομούνται ενεργειακοί πόροι.

Στην οργάνωση της εκθεσιακής πορείας, η διώροφη οργάνωση των μόνιμων εκθέσεων ανταποκρίνεται σε έναν χωρο-χρονικό δυισμό των ενοτήτων από τη μουσειολογική προμελέτη, ενώ την ίδια στιγμή η διάταξη των ενοτήτων αφενός ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές απαιτήσεις, αφετέρου επιτρέπει και ενναλλακτικές μορφές οργάνωσης των εκθέσεων ανάλογα με τις ανάγκες των αρχαιολογικών ερευνών.

Τελικά η πρόταση προσανατολίζεται σε ένα μουσείο – ανυψωμένη πλατεία που μπορεί να ενταχθεί στην καθημερινότητα των κατοίκων, και ταυτόχρονα να προσφέρει μια ιδιαίτερη μουσειακή εμπειρία με έμφαση στην αλληλεπίδραση με τον χώρο, το περιεχόμενο των εκθέσεων και των λειτουργιών ενός διαδραστικού μουσείου.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Collatio Architects (Νίκος Ορφανός, Χρήστος Σταυρακάκης)