HISTORY FLOWS is the awarded competition proposal for the Architectural Ideas Competition for the Aesthetic Unification and Functional Upgrade of Existing Pedestrian Streets in the Plaka – Monastiraki Neighborhood, by the architectural offices Constantine Bouras Studio and Evita Fanou Architecture & Design, focused on the redesigning of the pedestrian street network and two squares between the Plaka and Monastiraki areas in Athens, in an analogy with the network of rivers and streams that traversed the city in the past. Recently the design scheme received also an award in the “Rethinking the Future” international awards.

The design vocabulary that emerges from this fluvial analogy refers as well to the intense flow of people that permeates the area’s narrow streets and squares, from past to present. 

Before 1900, more than seven hundred rivers, streams, torrents and tributaries were running through the city of Athens. The majority of these has now been buried, but are still present and active: Iridanos river, still on rainy days, overflows Stoa Poikile and the Ancient Agora archaeological sites. This design proposal aspires to conceptually revive this lost underground wealth.

Using the idea of flows as the main concept tool, the streets and squares north of the Ancient Agora are reimagined as interconnected rivers and tributaries that flow into each other and all of them into the promenade of Adrianou.

The design proposal aims to respect the existing context and to highlight the distinct identity of the four focal areas of intervention: the axis of the “Covered Market” along Pandrosou and Ifestou streets, the axis of the “Ancient Promenade” along Adrianou street, Abyssinia square, as an important commercial urban node, and Saint Philip square, as a wider threshold to the Ancient Agora.

Designing with the concept of the flows, the proposal establishes a spatial arrangement that ensures smooth and unimpeded pedestrian movement while incorporating “islands” of relaxation and social interaction, offering moments of rest within the dynamic urban environment.

ANCIENT PROMENADE [ADRIANOU STREET]

In the proposal, Adrianou Street is reimagined as the city’s Ancient Promenade, between Monastiraki and Thisio squares, serving as a seamless connective spine along Athens’ significant archaeological treasures, while at the same time providing unobstructed views of the Acropolis, creating an enriched experience that intertwines history, culture, and contemporary urban life. Pedestrian flows are directed towards the center of the promenade, while two distinct side zones are created. The first zone, oriented along the archaeological sites, features fixed seating elements on soft ground surfaces of compacted earth and metal mesh suspended viewing platforms. The second zone is designated for outdoor HoReCa [hotel, restaurant, café] seating with fixed parasols.

COVERED MARKET [PANDROSOU-IFESTOU STREETS]

Within this zone, pedestrian flows become narrower. The storefronts are revitalized through a standardized modular facade system, which can better serve local shop owners while contributing to the visual and aesthetic unification of the market.

FREE FLOWS [ABYSSINIA SQUARE]

In the proposed design, Abyssinia square, where the Athens central flea market is taking place, becomes the culmination of the Covered Market axis [Pandrosou-Ifestou streets] and acts as a node for the connection of the Covered Market with the existing commercial axis of Ermou street. Through this connection, the historical and spatial importance of Abyssinia square is highlighted. Its design was developed in an open and flexible way, enhancing pedestrian flow and facilitating the operation of antique and thrift shops on the square. All existing trees are preserved in the square, combined with additional planting and seating areas for pedestrian rest.

AGORA’S THRESHOLD [SAINT PHILIP SQUARE]

In the design approach, Saint Philip square is conceived as an open plateau of Adrianou street [Ancient Promenade axis], creating a wider threshold to the Ancient Agora archaeological area. The existing fencing of the church courtyard is removed and instead the courtyard is defined by a slight recession of a softscape [natural soil] level - a reference to the natural soil of the adjacent Ancient Agora. The wider area around the church forms an intermediate buffer space between the bustling city and the quiet archaeological site of the Ancient Agora located at a lower level. This contrast makes the square a focal point of the design, where various flows converge, guiding visitors toward the entrance of the Ancient Agora as well as the archaeological site of the Stoa Poikile.

Credits:

Architects: Constantine Bouras Studio, Evita Fanou Architecture & Design

Collaborators: Charikleia Berikou, Marina Karamani, Alexandros Lamprinos, Amalia Tranou

ΡΟΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Οι ΡΟΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ είναι η βραβευμένη πρόταση του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού προσχεδίων για την «Αισθητική ενοποίηση και λειτουργική αναβάθμιση υφιστάμενων πεζοδρόμων στη γειτονιά Πλάκα - Μοναστηράκι», από τα αρχιτεκτονικά γραφεία Constantine Bouras Studio και Evita Fanou Architecture & Design, που εστιάζει στον επανασχεδιασμό του δικτύου πεζοδρόμων και δύο πλατειών ανάμεσα στις περιοχές της Πλάκας και του Μοναστηρακίου στην Αθήνα, σε μια αναλογία με το δίκτυο ποταμών και ρυακιών που διέσχιζαν την πόλη στο παρελθόν. Πρόσφατα, η σχεδιαστική πρόταση διακρίθηκε λαμβάνοντας ένα βραβείο στα διεθνή βραβεία «Rethinking the Future».

Το σχεδιαστικό λεξιλόγιο που αναπτύσσεται αντλεί έμπνευση από την υδάτινη γεωγραφία της περιοχής, παραπέμποντας στις φυσικές ροές των ποταμών που κάποτε διέσχιζαν την Αθήνα. Ταυτόχρονα, η αναφορά στη ροή λειτουργεί ως μεταφορά για τη συνεχή κίνηση των ανθρώπων μέσα από τα στενά και τις πλατείες της Πλάκας και του Μοναστηρακίου — μια αδιάκοπη κυκλοφορία που ενώνει το παρελθόν με το παρόν της πόλης.

Πριν το 1900, περισσότεροι από επτακόσιοι ποταμοί, ρυάκια, χείμαρροι και παραπόταμοι διέσχιζαν την πόλη της Αθήνας. Η πλειονότητα αυτών έχει πλέον καλυφθεί, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν και να είναι ενεργοί: ο ποταμός Ηριδανός, ακόμα και σήμερα, τις βροχερές μέρες, υπερχειλίζει τη Ποικίλη Στοά και τους αρχαιολογικούς χώρους της Αρχαίας Αγοράς. Η πρότασh αυτή επιδιώκει να αναβιώσει εννοιολογικά αυτόν τον χαμένο υπόγειο πλούτο.

Χρησιμοποιώντας την ιδέα των ροών ως το κύριο εργαλείο σχεδιαστικής σκέψης, οι δρόμοι και οι πλατείες βόρεια της Αρχαίας Αγοράς επαναπροσδιορίζονται ως διασυνδεδεμένοι ποταμοί και παραπόταμοι που ρέουν ο ένας μέσα στον άλλο και όλοι μαζί στον πεζόδρομο της Αδριανού.

Η σχεδιαστική πρόταση στοχεύει στο να σεβαστεί το υφιστάμενο περιβάλλον και να αναδείξει τη διακριτή ταυτότητα των τεσσάρων κύριων περιοχών παρέμβασης: τον άξονα της «Στεγασμένης Αγοράς» κατά μήκος των οδών Πανδρόσου και Ηφαίστου, τον άξονα του «Αρχαίου Περιπάτου» κατά μήκος της οδού Αδριανού, την Πλατεία Αβησσυνίας ως σημαντικό εμπορικό αστικό κόμβο, και την Πλατεία Αγίου Φιλίππου, ως ένα ευρύτερο κατώφλι προς την Αρχαία Αγορά.

Σχεδιάζοντας με την έννοια των ροών, η πρόταση θεμελιώνει μια χωρική διάταξη που εξασφαλίζει ομαλή και ανεμπόδιστη κίνηση πεζών, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα «νησίδες» χαλάρωσης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης, προσφέροντας στιγμές ανάπαυσης μέσα στο δυναμικό αστικό περιβάλλον.

ΑΡΧΑΙΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ [ΟΔΟΣ ΑΔΡΙΑΝΟΥ]

Στην πρόταση, η οδός Αδριανού επανασχεδιάζεται ως ο Αρχαίος Περίπατος της πόλης, μεταξύ των πλατειών Μοναστηρακίου και Θησείου, λειτουργώντας ως μια αδιάκοπη συνδετική σπονδυλική στήλη κατά μήκος των σημαντικών αρχαιολογικών θησαυρών της Αθήνας, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς την Ακρόπολη, δημιουργώντας μια εμπλουτισμένη εμπειρία που συνυφαίνει την ιστορία, τον πολιτισμό και τη σύγχρονη αστική ζωή. Οι ροές των πεζών κατευθύνονται προς το κέντρο του περιπάτου, ενώ δημιουργούνται δύο διακριτές πλευρικές ζώνες. Η πρώτη ζώνη, με κατεύθυνση προς τους αρχαιολογικούς χώρους, περιλαμβάνει σταθερά καθιστικά στοιχεία σε επιφάνειες από πατημένο χώμα και αναρτημένες μεταλλικές πλατφόρμες θέασης. Η δεύτερη ζώνη προορίζεται για εκτόνωση των καταστημάτων εστίασης με σταθερά σκίαστρα.

ΣΤΕΓΑΣΜΕΝΗ ΑΓΟΡΑ [ΟΔΟΙ ΠΑΝΔΡΟΣΟΥ-ΗΦΑΙΣΤΟΥ]

Μέσα σε αυτή τη ζώνη, οι ροές των πεζών γίνονται πιο στενές. Οι προσόψεις των καταστημάτων αναζωογονούνται μέσα από ένα τυποποιημένο σύστημα αρθρωτών προσόψεων, που μπορεί να εξυπηρετήσει καλύτερα τους τοπικούς εμπόρους, ενώ συμβάλλει στην οπτική και αισθητική ενοποίηση της αγοράς.

ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΡΟΕΣ [ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΒΗΣΣΥΝΙΑΣ]

Στη σχεδιαστική πρόταση, η Πλατεία Αβησσυνίας, όπου λειτουργεί το κεντρικό παζάρι της Αθήνας, γίνεται η κορύφωση του άξονα της Στεγασμένης Αγοράς (οδοί Πανδρόσου-Ηφαίστου) και λειτουργεί ως κόμβος για τη σύνδεση της Στοάς με τον υφιστάμενο εμπορικό άξονα της οδού Ερμού. Μέσω αυτής της σύνδεσης, αναδεικνύεται η ιστορική και χωρική σημασία της Πλατείας Αβησσυνίας. Ο σχεδιασμός της αναπτύχθηκε με ανοιχτό και ευέλικτο τρόπο, ενισχύοντας τη ροή των πεζών και διευκολύνοντας τη λειτουργία των καταστημάτων αντικών και μεταχειρισμένων ειδών. Όλα τα υφιστάμενα δέντρα διατηρούνται στην πλατεία, σε συνδυασμό με πρόσθετη φύτευση και καθιστικούς χώρους για την ανάπαυση των πεζών.

ΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ [ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓΙΟΥ ΦΙΛΙΠΠΟΥ]

Σε αυτή τη σχεδιαστική προσέγγισή, η Πλατεία Αγίου Φιλίππου αντιμετωπίζεται ως ένα ανοιχτό πλάτωμα της οδού Αδριανού [άξονας Αρχαίου Περιπάτου], δημιουργώντας ένα ευρύτερο κατώφλι προς τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς. Η υπάρχουσα περίφραξη της αυλής της εκκλησίας αφαιρείται και αντί αυτής ορίζεται με μια ελαφριά υποχώρηση της στάθμης του φυσικού εδάφους – μια αναφορά στο φυσικό χώμα της γειτονικής Αρχαίας Αγοράς. Η ευρύτερη περιοχή γύρω από την εκκλησία σχηματίζει έναν ενδιάμεσο μεταβατικό χώρο ανάμεσα στον πολύβουο αστικό ιστό και τον ήσυχο αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς που βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο. Αυτή η αντίθεση καθιστά την πλατεία εστιακό σημείο του σχεδιασμού, όπου συγκλίνουν διάφορες ροές, οδηγώντας τους επισκέπτες προς την είσοδο της Αρχαίας Αγοράς καθώς και προς τον αρχαιολογικό χώρο της Ποικίλης Στοάς.

Συντελεστές:

Αρχιτέκτονες: Constantine Bouras Studio, Evita Fanou Architecture & Design

Συνεργάτες: Χαρίκλεια Μπερίκου, Μαρίνα Καραμάνη, Αλέξανδρος Λαμπρινός, Αμαλία Τρανού