Συμμετοχή στον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για την "Ανέγερση Κτιριακού Συγκροτήματος της Σχολής Καλών Τεχνών στη Φλώρινα"

Περιοχή Μελέτης
Η επιλογή της τοποθεσίας νεόδμητου κτιρίου στη Φλώρινα για τη Σχολή Καλών Τεχνών, θα μπορούσε να έχει συμβολικό και ουσιαστικό χαρακτήρα. Ο χώρος βρίσκεται στην ένωση των περιοχών "Ούρδεσι" και "Γιάσκοβο" στη βόρεια έξοδο της πόλης, όπου διέρχεται ο παλιός αμαξητός δρόμος με κατεύθυνση προς τη σημαντική μεγάλη πόλη με το ακμάζον βαλκανικό παρελθόν, τα Μπίτολα (Μοναστήρι), από την οποία η Φλώρινα έχει δεχθεί πολλές θετικές επιδράσεις για την αστική της ανάπτυξη.

Οι ως άνω περιοχές, με αγροτοκτηνοτροφικό χαρακτήρα (κήποι - οπωρώνες και βοσκότοποι) στο πρόσφατο παρελθόν και ακόμη και τώρα, εκτείνονται εντός του κάμπου της Πελαγονίας αγναντεύοντας τις δύο (2) ευμεγέθεις και πανέμορφες οροσειρές που τον ορίζουν, του Βόρα (Καϊμακτσαλάν) και του Βαρνούντα.

Η Σχολή δύναται να αναβαθμίσει ολόκληρο το κομμάτι της πόλης προς αυτή την πλευρά, αφού ξεφεύγει από τον στενό οικιστικό πυρήνα του κέντρου που ασφυκτιά, ανοίγεται στον ορίζοντα κυριολεκτικά και μεταφορικά με ευρύ πεδίο και γέφυρες προς τη Βαλκανική και την Ευρώπη, σηματοδοτεί την απελευθέρωση από ένα περιχαρακωμένο και με κατάλοιπα φοβικών συνδρόμων περιβάλλον, πατάει στις αξίες και τη βάση τής υφιστάμενης καλλιτεχνικής (κυρίως στα εικαστικά) τοπικής παράδοσης και αξιοποιεί την ιδιαιτερότητα του ομιχλώδους και χιονοσκέπαστου για ικανό χρονικό διάστημα κατ’ έτος τοπίου, ως πηγή δημιουργικής έμπνευσης, συναφή με το εκπαιδευτικό της αντικείμενο.

Γενικοί Στόχοι
Επιδιώκεται η δημιουργία ενός εξωστρεφούς - σύγχρονου δημόσιου κτιρίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ελκυστικού και ταυτόχρονα οικείου για τους χρήστες -σπουδαστές και εκπαιδευτικούς. Μια στέγη για τη σπουδή, που απαιτεί μεγάλη παραμονή των χρηστών μέσα στη διάρκεια της μέρας. Περισυλλογή, στοχασμός αλλά και ευνοημένη κοινωνικοποίηση μέσα σε έναν εκτεταμένο σε χωρικό εύρος κοινόχρηστο χώρο.

Η νέα στέγη των εικαστικών σπουδών προσδοκά να αγκαλιάσει - παγιδεύσει το πολύτιμο ηλιακό φως, που στον τόπο αυτόν δε χαρίζεται. Το συγκρότημα πρέπει να αναμετρηθεί με τη φύση, να αφομοιωθεί μέσα της και να συμβάλει παράλληλα δυναμικά στην αναζωογόνηση του πανεπιστημιακού campus, αποτελώντας ισχυρό τοπόσημο για την ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας και αναφορά για τους εν δυνάμει εικαστικούς που το κατοικούν.

Η Ιδέα της Πρότασης
- Βορράς: Απεραντοσύνη του τοπίου. Διάχυτος φυσικός φωτισμός.
- Νότος: Τα υφιστάμενα κτίρια της εστίασης και της βιβλιοθήκης.
- Η μεγάλη πλευρά του οικοπέδου σε φορά Δύσης-Ανατολής. 
-Προτεραιότητα: ο άρτιος φωτισμός των μεγάλων εργαστηρίων, η εύκολη πρόσβαση σε αυτά. Προσανατολισμός των υαλοστασίων στον Βορρά.
- Ταυτόχρονα, η ιδέα ενός ‘‘κέντρου’’ στον σχετικά απροσδιόριστο χαλαρό ιστό που δημιουργείται από τα υπάρχοντα κτίρια.
- Μια αυλή στον Νότο προστατευμένη από το ψύχος και τον βοριά.
- Η χρήση της πτέρυγας στη βόρεια και δυτική πλευρά του οικοπέδου, αποδίδει αρχικά το ‘‘κέντρο’’.
- Βορράς, Δύση: Η πτέρυγα ως αυστηρό όριο.
- Νότος: Η προσέγγιση της κλίμακας με επιμέρους αυτόνομα κτίσματα - θραύσματα στο ίχνος μιας ελεύθερης τεθλασμένης χάραξης. Μια δημόσια νότια αυλή, ένας υπαίθριος χώρος με θεατρικότητα, μέσα στον οποίο η κίνηση δίνει ένα αίσθημα ελευθερίας. 

Η συναναστροφή του τεχνητού με τη φύση, προσβλέπει στην ποικιλία του υπαίθριου χώρου: περίπατος, στάση, εκτεταμένα παρτέρια, υπαίθριο θέατρο. 

Εκεί, η μεγάλη αυλή με τα ήπια πρανή να την περικλείουν. Μια υπαίθρια πορεία - έκθεση γλυπτών από την ανατολή μάς πλησιάζει προς την κεντρική αυλή - πλατεία. 

-Η ενιαία στέγη που παρακολουθεί τις υποκείμενες υψομετρικές μεταπτώσεις. Η σφριγηλή γεωμετρία της πρέπει να αποτρέψει τη συσσώρευση μεγάλης ποσότητας χιονιού, να υποτάξει τα επιμέρους σε ένα αδιαίρετο όλον. 

Είναι η στέγη των εικαστικών σπουδών.  

-Ένα εκτεταμένο υαλοστάσιο μεταξύ στέγης και κτισμάτων υποδέχεται το φυσικό φως στο κοινόχρηστο εσωτερικό (FOYER). Ένας χώρος μεγάλου ύψους σε δύο στάθμες, μια ‘‘χαράδρα’’ με το πλήθος των σπουδαστών να τη γεμίζουν ζωή. Οπτικές φυγές μέσω των φεγγιτών φέρνουν τον ουρανό και το φως στο εσωτερικό. 

Ο κοινόχρηστος εσωτερικός χώρος αναπτύσσεται ως φυσική προέκταση του υπαίθριου χώρου.

Πρόγραμμα
ΠΤΕΡΥΓΕΣ:

- Η βόρεια πτέρυγα περιλαμβάνει στο ισόγειο τα μεγάλα εργαστήρια κατεύθυνσης για τη ζωγραφική και γλυπτική, καθώς και την αίθουσα σχεδίου (3.10). Τα εργαστήρια, χωροθετημένα σε στροφή προς τον Βορρά, εξοπλίζονται με νεροχύτες και χυτήριο για τη γλυπτική καθώς και αποθηκευτικούς χώρους. Οι πτυχώσεις των οροφών τους διευκολύνουν τη μεγαλύτερη διείσδυση του βορινού φωτός. Το εκτεταμένο υαλοστάσιο φέρει και έξοδο προς τον περίπατο, όταν ο καιρός το επιτρέπει, στη φυτεμένη βόρεια πλευρά του οικοπέδου. 

Μια συνεχής δοκός ύψους 2 μέτρων παραλαμβάνει τα υποστυλώματα του ορόφου, απαλλάσσοντας τις μεγάλες επιφάνειες των εργαστηρίων από δομικά εμπόδια, καθώς προσφέρει ταυτόχρονα ευελιξία οργάνωσης του χώρου.

Τα εργαστήρια της ζωγραφικής συνδέονται μεταξύ τους με θύρες μεγάλου πλάτους. Δημιουργείται έτσι μια ενιαία επιφάνεια για πιθανές ομαδικές εκθέσεις των σπουδαστών κατά τη διάρκεια ή στο πέρας του ακαδημαϊκού έτους. Στον όροφο της βόρειας πτέρυγας χωροθετούνται τα εργαστήρια του ξύλου, του μετάλλου, της γυψοτεχνίας, της ζωγραφικής (κύκλος) και της γλυπτικής (κύκλος), καθώς και η αίθουσα performance.

- Στη δυτική πτέρυγα αναπτύσσονται οι χώροι διδακτικού προσωπικού και στις δύο στάθμες, καθώς και οι χώροι διοίκησης στο ισόγειο κοντά στην είσοδο της νότιας αυλής. 

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΚΤΙΡΙΑ ΣΤΟΝ ΝΟΤΟ
Νοτιοανατολικά χωροθετούνται οι αίθουσες διδασκαλίας και σεμιναρίων με άμεση εκτόνωση προς το ύπαιθρο, καθώς και το εργαστήριο της διακοσμητικής στον όροφο σε επαφή με τη μεγάλη ταράτσα, προσβάσιμη ταυτόχρονα από την ισόγεια αυλή - πλατεία.

Η σύνθεση ολοκληρώνεται με το αυτόνομο διώροφο πρίσμα κοντά στη νότια είσοδο, με το κυλικείο και τον σύλλογο των φοιτητών στο ισόγειο και την αίθουσα συσκέψεων στον όροφο. 

FOYER
Το συνεχές FOYER - ‘‘χαράδρα’’ με τις διαδοχικά διαφορετικές ποιότητες (ως εσωτερικό αίθριο γραφείων, χώρος υποδοχής, εκθέσεων, προβολών video art ή performance) καταλήγει ανατολικά στο μεγάλο αμφιθέατρο της σχολής. Το βατό δώμα του αμφιθεάτρου διαμορφώνεται ως ημιυπαίθριο καθιστικό αμφιθεατρικής διάταξης κάτω από την απόληξη της στέγης. Ένα μεγάλο μπαλκόνι που κοιτά ελαφρά προς τα σύνορα της χώρας και την εθνική οδό Μοναστηρίου, τονίζει συνθετικά τη σημασία της θέσης του οικοπέδου ως τελευταία ανάμνηση αλλά και ως πρώτη εικόνα του ταξιδιώτη ερχομένου από τον Βορρά.

ΥΠΑΙΘΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ
Συγκροτείται από διαφορετικά χωρικά επεισόδια. Εκτεταμένες υπαίθριες πορείες ευνοούν τις υπαίθριες εκθέσεις. Στο μεγάλο παρτέρι διαμορφώνεται το υπαίθριο θέατρο. Επικουρικά λειτουργεί και η ίδια η αυλή - πλατεία, ως μεγάλο ελεύθερο θέατρο, με συμβολική και λειτουργική αξία. Ο υπαίθριος χώρος εξαπλώνεται και στα βατά δώματα του πρώτου ορόφου. 

Ένα μεταλλικό στέγαστρο διοχετεύει την κίνηση, προστατευμένη από τη βροχή και τον ήλιο, από τα υφιστάμενα κτίρια του Πανεπιστημίου προς τη Νότια είσοδο της Σχολής Καλών Τεχνών. 

Ομάδα Αρχιτεκτονικής Μελέτης: Γιώργος Παπαγιαννόπουλος, Μαριάννα Γιαννάτου 
Συνεργάτες αρχιτέκτονες: Νάντια Καβάσμι, Νάστια Κοϊμτσίδη, Παναγιώτης Πετρόπουλος (σπουδαστής αρχιτεκτονικής), Ναταλία Κεσεντέ (σπουδάστρια αρχιτεκτονικής)
Στατική Μελέτη: Αλέκος Αθανασιάδης 
Μελέτη Η/Μ: Δημήτρης Δαμουλάκης 
Φωτορεαλιστικές απεικονίσεις: Γιώργος Ταλιάκης 

Πανελλήνιος Ανοιχτός Δημόσιος Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός προσχεδίων
Τοποθεσία: Φλώρινα
Έτος: 2019