Το νηπιαγωγείο είναι ένας σημαντικός χώρος, καθώς υποδέχεται τα νήπια στην πρώτη τους απομάκρυνση από το οικογενειακό περιβάλλον και παίζει καίριο ρόλο στη θετική ή αρνητική εγγραφή αυτής της εμπειρίας, καθώς δεν αποτελεί για τα παιδιά ένα ουδέτερο «σκηνικό» της καθημερινής τους ζωής, αλλά είναι συν-συγκροτησιακός παράγοντας της νοηματοδότησης των ψυχικών γεγονότων και των βιωμάτων τους. Ο χώρος εδώ δεν είναι μόνο πραγματικός, αλλά επενδύεται φαντασιακά από τα ίδια και αποτελεί τόπο επεξεργασίας και γνωριμίας με τον εαυτό τους και τους άλλους μέσω της μάθησης, του παιχνιδιού και της εξερεύνησης. Η παιγνιώδης συμπεριφορά είναι μια σημαντική διεργασία για τη σωματική και την ψυχοκινητική ανάπτυξη και, σε συνδυασμό με την επαφή με το φυσικό περιβάλλον, συντελεί καταλυτικά στην ομαλή απαρτίωση της προσωπικότητας των νηπίων. Κύριο μέλημα της μελετητικής ομάδας ήταν η δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα απαντά στην ανάγκη των νηπίων και των παιδαγωγών για χώρους όπου μπορούν να κινούνται και να δραστηριοποιούνται με ασφάλεια, ενώ παράλληλα  θα προάγει, τόσο τυπολογικά όσο και μορφολογικά, την ελευθερία που χρειάζεται ώστε να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ενός τόπου χαρούμενης διημέρευσης. Στόχος της μελέτης ήταν ο σχεδιασμός ενός κτιρίου που, μέσω της αρχιτεκτονικής επίλυσης, της υλικότητας και των ζωηρών χρωμάτων, θα παρέχει στα παιδιά, τους παιδαγωγούς και τους γονείς ένα περιβάλλον μάθησης, χαράς, έκπληξης και συμμετοχής.

Η πρόταση αποτελείται από δύο βασικούς, ορθοκανονικούς κτιριακούς όγκους, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με τον διαμπερή όγκο του κλιμακοστασίου – κυκλοφορίας, κι έχουν υψομετρική διαφορά μεσορόφου ώστε να είναι πιο κοντά στη βιομετρία των παιδιών. Με τα δύο αυτά μεσοεπίπεδα βελτιστοποιείται και ενοποιείται η επικοινωνία των δύο κτιρίων ανα στάθμη, αποφεύγονται οι διάδρομοι, ενώ οι χώροι γύρω από το κλιμακοστάσιο συμμετέχουν στη διαμόρφωση εποπτευόμενων περιοχών, όπου αναπτύσσονται ποικίλες δραστηριότητες. Οι κερκίδες δίπλα από το κεντρικό κλιμακοστάσιο και οι τσουλήθρες στις σκάλες δημιουργούν παιγνιώδεις χώρους κοινωνικοποίησης και δραστηριότητας.

Το αίθριο στην καρδιά του κύριου όγκου εισάγει, με τη φύτευση και τις κερκίδες, τη φροντίδα του φυσικού περιβάλλοντος στην καθημερινότητα των παιδιών. Το αίθριο-φυτώριο περιβάλλεται από εσωτερικά υαλοστάσια στις τρεις πλευρές του, ενώ στον νοτιοδυτικό του τοίχο προβλέπεται χώρος για φύτευση αναρριχητικών φυτών. Αποτελεί χοάνη φυσικού φωτισμού και αερισμού των εσωτερικών χώρων του κυρίως όγκου, συνεπικουρώντας τη λογική του παθητικού ηλιακού σχεδιασμού που διαπνέει την περιβαλλοντική φιλοσοφία της πρότασης.

Οι όψεις των δύο κτιρίων φέρουν παραλληλόγραμμα ανοίγματα διαφορετικών μεγεθών, τα οποία εξέχουν από το κέλυφος και ενσωματώνουν εσωτερικά καθιστικές επιφάνειες για θέαση και ενατένιση της αυλής και της γειτονιάς. Οι προεξοχές αυτές έχουν διπλό ρόλο, καθώς δημιουργούν κόγχες και γωνιές κατοίκησης στους χώρους διημέρευσης των νηπίων, ενώ παράλληλα παρέχουν βέλτιστο φυσικό φωτισμό και αερισμό των επιμέρους χώρων αλλά και του συνόλου, παρέχοντας ευκρασία στους μικρούς χρήστες και το προσωπικό. Τα εν προβόλω μεταλλικά στοιχεία ηλιοπροστασίας γύρω από τα υαλοστάσια μελετήθηκαν βάσει των αρχών του παθητικού ηλιακού σχεδιασμού και των γωνιών πρόσπτωσης του φυσικού φωτός, ώστε να συμβάλουν στον βέλτιστο ηλιασμό τον χειμώνα και τον αποκλεισμό του δραστικού ηλιασμού το καλοκαίρι.

Οι εξωτερικές αυλές και η δυνατότητα ενοποίησής τους με τους ισόγειους χώρους του κτιριακού όγκου δημιουργούν μεγάλους ελεύθερους χώρους γιορτών και παιχνιδιού. Ο κυρίως υπαίθριος χώρος είναι τοποθετημένος στον νότο και είναι ένα ζωντανό κύτταρο, σημείο αναφοράς της πρότασης. Συνδέεται με τη νοτιοανατολική αυλή, όπου ξεδιπλώνεται μια μεταλλική κατασκευή παιχνιδιού για διάφορες ηλικίες (σκαλωσιά-πολύζυγο-δίχτυ για σκαρφάλωμα, κινητό/ ξύλινο γεφυράκι, κατασκευή με τσουλήθρα), η οποία σκαρφαλώνει την όψη και χρησιμεύει και ως όδευση διαφυγής των υπέργειων ορόφων.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Ναρίνα Σουβατζίδου- Αρχιτέκτων Μηχανικός  

Συνεργάτες μελετητές: Εριφύλη Σουβατζίδου- Αρχιτέκτων Μηχανικός, Ευδοξία Μιχαηλίδου- Αρχιτέκτων Μηχανικός

Σύμβουλος μελέτης: Γεώργιος Μπιρμπίλης- Ηλεκτρολόγος Μηχανικός

Τρισδιάστατες απεικονίσεις: Γρηγόριος Κωνσταντακάτος- 3D Artist/ Προγραμματιστής

Participation proposal for the architectural competition of “Nursery of the Municipality of Cholargos-Papagos”

The kindergarten is an important place, as it welcomes toddlers in their first separation from the family environment and plays a key role in the positive or negative recording of this experience, as it is not a neutral "setting" for children’s daily life, but is a co-contextual factor in the meaning-making of their mental events and experiences. Space in this case is not only real, but is imaginatively invested by them and is a place of processing and getting to know themselves and others through learning, play and exploration. Playful behavior is an important process for physical and psychokinetic development and, along with the natural environment, is a catalyst for the smooth development of the infants' personality.

The main concern of the design team was to create an environment that would respond to the need of children and teachers for spaces where they can move and learn safely, while at the same time promoting, both typologically and morphologically, the freedom required to create the conditions for a place of joyful living. The aim of the study was to design a building that through its architectural resolution, materiality and vibrant colors would provide children, educators and parents with an environment of learning, joy, surprise and participation.

The proposal consists of two basic, orthogonal building volumes that are connected to each other by the staircase-circulation volume, and have a difference in height between the mezzanine floors in order to be closer to the children's biometrics. Through these two mezzanines, the communication between the two buildings is optimized and unified per level, corridors are avoided, and the spaces around the staircase participate in the creation of supervised areas where a variety of activities take place. The bleachers next to the main staircase and the slides on the stairs create playful spaces for socializing and activity.

The atrium at the heart of the main volume introduces, through planting and the terraces, the care of the natural environment into the children's daily life. The atrium-planting area is surrounded by internal glazing on three sides and a space for planting climbing plants is provided on the south-western wall. It is a funnel of natural light and ventilation for the interior spaces of the main volume, contributing to the logic of passive solar design that characterizes the environmental philosophy of the proposal.

The facades of the two buildings have rectangular openings of varying sizes that project from the building skin and incorporate interior seating surfaces for viewing and contemplating the courtyard and neighborhood. These overhangs have a dual role, creating niches and habitation corners in the infant daycare areas, whilst providing optimal natural lighting and ventilation. The protruding metal sun shading elements around the glazing were designed based on passive solar design principles so as to contribute to optimum sunlight in winter and blocking active sunlight during the summer.

The exterior courtyards and their potential for integration with the ground floor spaces of the building volumes create large open spaces for celebration and play. The main open courtyard, is south facing and is a living cell, a reference point of the proposal. It is connected to the southeastern courtyard where a metal play structure for different ages unfolds (scaffolding-ladder-web for climbing, mobile/wooden bridge, slide structure), which ‘climbs’ the façade and serves as a fire escape route for the above-ground floors.

Architectural design: Narina Souvatzidou

Collaborating architects: Erifyli Souvatzidou, Evdoxia Michailidou  

Consultant: George Birbilis - Electrical Engineer

Collaborating designers: Alexandros - 3D Artist/ Programmer