Ένα Λύκειο μετατρέπεται σε Νηπιαγωγείο με παιχνίδια της γεωμετρίας, της κλίμακας και του χρώματος

O ιστορικός παιδικός σταθμός-νηπιαγωγείο της Βίλλας Αιμιλίας επέκτεινε τη λειτουργία του, αναλαμβάνοντας τη χρήση ενός υφιστάμενου σχολικού συγκροτήματος που λειτουργούσε στο παρελθόν ως εκπαιδευτική δομή για μαθητές Λυκείου, και προχώρησε στην ανακαίνισή του ώστε να φιλοξενήσει μαθητές προνηπίου, νηπίου και σε δεύτερο χρόνο Δημοτικού.  

Βασική πρόθεση της μελέτης ήταν να διατυπώσει ένα αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο που ήταν εύκολα εφαρμόσιμο και χωρίς σημαντικές οικοδομικές μεταβολές, αλλά ταυτόχρονα συμβατό με την κλίμακα και τη «φύση» της νεαρής ηλικίας, δημιουργώντας ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον που θα μπορούσε σταδιακά και με τις χωρικές του εφαρμογές να εμπλουτίσει τη νοητική αλλά και κινητική ανάπτυξη των μαθητών. 

Λόγω απαιτήσεων που σχετίζονταν με την άδεια λειτουργίας της εκπαιδευτικής δομής, η αυλή έπρεπε να περιλαμβάνει ένα γήπεδο μπάσκετ που θα απευθυνόταν στους μαθητές του Δημοτικού, και έναν χώρο παιχνιδιού που θα απευθυνόταν στο προνήπιο και το νηπιαγωγείο. Ο σχεδιασμός είχε ως στόχο να υπερβεί τη διαίρεση του χώρου που προέκυπτε από τις ξεχωριστές χρήσεις του γηπέδου και της παιδικής χαράς από παιδιά διαφορετικής ηλικίας και διαφορετικών δεξιοτήτων, και να συνδυάσει τις δύο λειτουργίες σε μια ενιαία πρόταση που απευθύνεται σταδιακά σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ο σχεδιασμός του υπαίθριου χώρου της αυλής, δημιουργώντας μια χωρική αφήγηση μέσα από «τοπογραφικά» γεγονότα/παιχνίδια, διαχειρίζεται τη βιωματική μάθηση μέσα από το παιχνίδι και την εξερεύνηση των ρόλων και των φυσικών και σωματικών ορίων.

Ο σχεδιασμός των τάξεων επικεντρώθηκε στη δημιουργία ενός χώρου κατάλληλης κλίμακας για παιδιά προνηπίου και νηπίου, που προκαλεί μέσα από το παιχνίδι την οικειοποίηση του χώρου, την εμπλουτισμένη αισθητηριακή εμπειρία. Ανταποκρινόμενος στα υπερβολικά ύψη των δωματίων και των παραθύρων, ο σχεδιασμός εφάρμοσε μια οριζόντια τομή στον χώρο των αιθουσών διαμοιράζοντάς τον σε δύο επί μέρους επίπεδα, το επίπεδο που απευθύνεται στον μαθητή και το επίπεδο του κτιριακού περιβάλλοντος του ενήλικα. Το πρώτο διαμορφώνεται με ειδικές ξυλουργικές κατασκευές που λαμβάνουν τη λειτουργία των περιμετρικών τοίχων των τάξεων που δημιουργούν τη συνθήκη για το παιχνίδι και τη μάθηση, και ταυτόχρονα παρέχουν ευελιξία προσφέροντας έξυπνες λύσεις αποθήκευσης και έκθεσης. Οι κατασκευές αυτές αναθεωρούν την εμπειρία της κλίμακας, υλοποιώντας σχέσεις εμπειρίας με τον χώρο, και περιλαμβάνουν έννοιες όπως η «ένταξη» ή/και η «επέκταση», εναρμονιζόμενες με τις δεξιότητες της ηλικίας τού κάθε μαθητή. 

Το χρωματικό εύρος των παρεμβάσεων έχει σχεδιαστεί για να δημιουργήσει μια ζωντανή χωρική αλληλουχία αφήγησης, εναρμονισμένη με τη μαθησιακή και εκπαιδευτική μετάβαση μεταξύ των διαφορετικών βαθμίδων και λειτουργιών τού σχολικού συγκροτήματος. Η προτεινόμενη παλέτα χρησιμοποιεί το ανοιχτό γκρι ως τόνο υποβάθρου και, εισάγοντας δυναμικά χρώματα και τόνους, μεταβάλλεται σε ένα φάσμα που κινείται από την έκπληξη της έντασης προς την ισορροπία του αποχρωματισμού. Στόχος του χρώματος είναι να να δημιουργήσει ένα παιχνίδι μετάβασης ανάλογο της διαβάθμισης των λειτουργιών του σχολείου, αλλά και να αποδώσει έμπνευση στον κοινωνικό χώρο. Πρόκειται για ένα εργαλείο που εξερευνά την εμπειρία τού να περικλύεται κανείς από έγχρωμο φως και ύλη, και συνδέεται με την παρατήρηση, τη σωματική, διανοητική και συναισθηματική ανταπόκριση και ανάπτυξη.

Αρχιτεκτονική Μελέτη: AVW Architects
Υπεύθυνοι Μελέτης: Αγγελική Αθανασιάδου, Κατερίνα Βασιλάκου
Ομάδα Μελέτης: Μάρα Πετρά, Γιάννης Γαλετάκης, Αννίτα Κλέμου, Αριστέα Ταλαγάνη, Στέλλα-Κορίνα Ζαχαρία
Φωτογραφίες: Λουίζα ΝικολαΪδου (εικ. 01-07, 16) Νίκος Καραμπίνης (εικ. 10-15)

εικ. 02  ©Λουίζα Νικολαϊδου

Villa Aimilia (Historic Athenian Pre-School)

A high school facility converts to a school for Kindergarten students

Villa Aimilia, a historic preschool unit established in 1963, has attained an existing educational 1970s building in Psychico, formerly dedicated to children ages 12-18 years old, and required a renovation of the building and the yard to accommodate young children at the age of preschool, kindergarten, and at later times, primary school.

The first phase of a fast-track renovation opted to upgrade 7 classrooms, the common spaces of the ground floor, a cluster of new children’s restrooms and a complete renovation of the yard. The strict 3-month deadline for the design and build of the project did not allow for planning of major disruptions to the building shell; hence the design would have to propose surgical “adjustments” that could transform the unfit environment to a space that is qualified, appropriate, and appealing to the sensitive age group. Main concept was to articulate an architectural vocabulary that is easily applicable but also aligned with the scale and the nature of young age and may advance gradually and accommodate growth, both mental and kinetic.

Due to regulatory requirements, the school yard had to accommodate a basketball court addressed to primary school students, and a playground opted for the children of kindergarten. The design aimed to overcome the division of the space created by the distinct uses of the court and the playground, by children of different age and different skills, and blend the two operations in a design that gradually addresses all age groups. In a quest to discover one's physical limits, the outdoors's experiential explorations become the foundation for activity- based learning. 

The design of the classrooms is centered around the use of color and wood structures. Reacting to the extreme height of the rooms and the openings, it implements a horizontal section to the space and dissects it in two levels, introducing a lower level that encapsulates the size of the young students. Custom furnishings revise the experience of scale by creating structures of exercise, activities, and discovery while manifesting ideas such as inclusion and/or extension aligned with the student’s age skills. The structures become the enhanced surrounding “walls” of the classrooms, facilitating flexibility with smart storage solutions, and creating a playful ambience to the space.

The color range of the interventions throughout the school is designed to create a vibrant spatial narrative. The color palette uses light grey as the back-tone in the entire building; the color feature blends dynamic tones and moves towards desaturation from side to side and from top to bottom, instigating live and vibrant amusement and inspiration of the social space. As the school will grow with the introduction of primary students, the use of color creates a uniform playful narrative sequence, an illuminum that explores the realm of color scent and relates it to physical, mental, and emotional growth