Βρεφονηπιακός Σταθμός Κοινότητας Παπάγου

Συμμετοχή σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό προσχεδίων

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ  

Η κεντρική ιδέα της πρότασης ξεκινά από τη βασική πρωταρχική ανάγκη των πλασμάτων όλων, αυτήν της ‘ΑΓΚΑΛΙΑΣ΄, μιας αγκαλιάς που θα τους μεταφέρει με σεβασμό από την αγκαλιά της μητέρας στην αγκαλιά της πρώτης κοινωνικής τους ομάδας και θα προετοιμάσει τους μικρούς χρήστες για την ευρύτερη κοινωνική τους ένταξη. Ο σχηματοποιημένος εναγκαλισμός του μικρού βρέφους από τη μητέρα του, τα χέρια της μάνας, μετατρέπονται στην πρόταση που παρουσιάζεται σε πυρήνες παιδαγωγικούς, διακριτούς, που περιβάλλονται από οργανικούς μεταβατικούς χώρους, συνθέτοντας κινήσεις, επιφάνειες, χωρικές σχέσεις ανάμεσα σε κλειστές και ανοικτές περιοχές, ανάμεσα στο δομημένο και το φυσικό, το ορθοκανονικό και το οργανικό.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

• Εξωτερική προβολή του ειδικού προνοιακού χαρακτήρα, σχεδιασμός ενός ενιαίου αντιληπτικά καμπυλόσχημου οργανικού σχήματος, ικανού να αποτελέσει το οπτικό και χωρικό στοιχείο αναφοράς του σταθμού.
• Διείσδυση του ενεργού, πράσινου αστικού τοπίου στην παιδαγωγική κτιριακή κατασκευή ‘Kindergarten’, "κήπος για παιδιά". Ο αύλειος χώρος διαρρέει στο ευρύτερο αστικό πράσινο της γειτονιάς, στο όμορο γραμμικό πάρκο δυτικά του Σταθμού.
• O δημόσιος, "ανοικτού" τύπου χαρακτήρας του παιδαγωγικού κτιρίου διαχέεται τόσο στην εσωτερική λειτουργική διάρθρωσή του, όσο και στον συσχετισμό του με τον υπαίθριο χώρο. 
• Η έμφαση του χρώματος και των υλικών, που αντιμετωπίζονται ως πρωταρχικές παιδαγωγικές αναφορές της παιδικής αντίληψης.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Το κτήριο – αγκαλιά αποτελείται από τη σύνθεση δύο καμπυλόσχημων διακριτών όγκων που περιλαμβάνει τις εσωτερικές χρήσεις του Σταθμού και ένα διαπερατό ξύλινο πέτασμα που περιβάλλει εκτενείς υπαίθριους χώρους στους εξώστες του κτιρίου. Τα δύο αυτά κελύφη υποδέχονται ως σχηματοποιημένα μητρικά χέρια και αγκαλιάζουν τα νήπια και τα βρέφη, δημιουργώντας προστατευμένους μεταβατικούς πυρήνες εκπαίδευσης και κοινωνικοποίησης. Ταυτόχρονα επιχειρείται η σύνθεση ενός ισχυρού αντιληπτικά κτιρίου με άμεση αισθητική και λειτουργική αναφορά στον ειδικό χαρακτήρα του Σταθμού, η οποία θα ενισχύει την ιδιαίτερη ταυτότητα της περιοχής ως κηπούπολης με αναγνωρίσιμο οικιστικό χαρακτήρα μικρής κλίμακας, ενταγμένο αρμονικά στο δυναμικό φυτικό στοιχείο που διαχέεται στον αστικό ιστό από τις παρυφές του Υμηττού.

Το βιοκλιματικό ξύλινο πέτασμα – πτύχωση συγκροτείται ως δεύτερο, ισχυρά αντιληπτικό σχήμα, μια διαπερατή επιφάνεια που περιβάλλει τους ανοικτούς υπαίθριους χώρους του ορόφου και ελίσσεται γύρω από το κέλυφος. Η διαμόρφωσή του σε πρόβολο επιτυγχάνει την υποκατάσταση του αρχικού όγκου από ένα δεύτερο, ελαφρότερο σε μάζα στοιχείο, με εμφανή πλαστική – γλυπτική διάθεση που συνδιαλέγεται με το ανάγλυφο του εδάφους.Η γραμμική του ανάπτυξη παράλληλα με τις οικοδομικές γραμμές επιτρέπει την ολοκλήρωση των αστικών μετώπων του οικοδομικού τετραγώνου.

Η εσωτερική αυλή εκτόνωσης ενισχύει τη φυσική και οπτική συνοχή μεταξύ των επιμέρους ενοτήτων του κτιρίου, όπως και τη σχέση συνέχειας του εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο. Ο ρευστός, φωτεινός χώρος ανάμεσα στα κελύφη προσφέρει και στις δύο στάθμες μια πρόσθετη περιοχή κοινών δραστηριοτήτων, παιχνιδιού και εκτόνωσης τις μέρες με ακραίες καιρικές συνθήκες αλλά και μετάβασης προς τις υπαίθριες δραστηριότητες.

Το Ισόγειο: Η ισόγεια στάθμη ορίζεται από τους δύο καμπυλόσχημους όγκους και τον ενδιάμεσο χώρο – ισόγεια εσωτερική αυλή, μέσω της οποίας εξυπηρετούνται οι βασικοί άξονες κινήσεων. Το ισόγειο περιλαμβάνει 2 αίθουσες απασχόλησης και ύπνου συνολικής δυναμικότητας 46 νηπίων, τους απαραίτητους χώρους Διοίκησης, καθώς και τους πυρήνες κατακόρυφης επικοινωνίας με τον όροφο και το υπόγειο.

Ο Α' όροφος: Στον Α' όροφο χωροθετούνται εκατέρωθεν της κεντρικής εσωτερικής αυλής τέσσερεις ενότητες με 4 αίθουσες απασχόλησης και ύπνου, συνολικής δυναμικότητας 44 βρεφών. Οι ενότητες εντάσσονται ανά δύο στα καμπυλόσχημα κελύφη, αφήνοντας -όπως και στην ισόγεια στάθμη- κεντρική εσωτερική αυλή εκτόνωσης, η οποία επικοινωνεί διαμέσου πτυσσόμενων υαλοστασίων με τους υπαίθριους χώρους του ορόφου.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Βιοκλιματική συγκρότηση του κτιριακού κελύφους με εγγραφή σε πρόβολο ενός σχήματος αντιληπτικά ισχυρού, που αντιστοιχεί στο ξύλινο βιοκλιματικό πέτασμα με δυνατότητα αναρρίχησης φυτών.

Απλότητα, οικονομία και αειφορία στην κατασκευή με χρήση υλικών διαδεδομένων στην αγορά, οικολογικών, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις συντήρησης, ανακυκλώσιμων. Ψυχρά υλικά στις επενδύσεις των όψεων και στις επιστρώσεις του περιβάλλοντα χώρου για βελτίωση του τοπικού μικροκλίματος και εξασφάλιση θερμικής άνεσης.

Φυσικός Αερισμός - Παθητικός Δροσισμός με σύστημα διαφορικών αισθητήρων θερμοκρασίας μεταξύ του εσωτερικού χώρου και του περιβάλλοντος, Δροσισμός μέσω ηλεκτροκίνητων αυτόματα ανοιγόμενων / κλειόμενων θυρίδων.

Ενίσχυση Φυσικού Φωτισμού μέσω εκτενών πλευρικών ανοιγμάτων και φεγγιτών οροφής, ώστε να επιτυγχάνεται μειωμένη απαίτηση Τεχνητού Φωτισμού.

Διαμόρφωση περιοχών εκτατικού φυτεμένου δώματος για ενεργειακά, λειτουργικά και οικονομικά οφέλη, συγκράτηση των επιβλαβών αιωρούμενων σωματιδίων και βελτίωση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας.

Σχεδιασμός Κτηρίου nZEB με συνδυασμό παθητικών και ενεργητικών συστημάτων, τοπική παραγωγή ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών, μείωση τοπικών εκπομπών αερίων και δέσμευση CO2, διαχείριση όμβριων για άρδευση και "γκρίζων" νερών για επανάχρηση.

ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ:

Χελιδώνη Κατερίνα - Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, Βασιλική Κολιάκη - Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, Σταυρούλα Μπακοπάνου - Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, Εύα Θεοδωράκογλου - Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ 

ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ: 

Μωραΐτης Κωνσταντίνος - Ομότιμος Καθηγητής σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ, Παναγιώτης Ψυχογιός - Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Αναστάσιος-Δαμιανός του Γεωργίου - Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος ΑΠΘ